All Episodes

August 14, 2025 145 mins

📚 Moja książka „Historia dla Odważnych” - TYLKO DO 1 WRZEŚNIA z DARMOWĄ DOSTAWĄ! 🔥🔥🔥 Kup szybko i bezpiecznie na: https://odwaga.alt.pl [autopromocja]

Od mezopotamskich lochów po nowoczesne zakłady w USA. Od kary wymierzanej kamieniem po ideę resocjalizacji. W tym odcinku Podcastu Historycznego przyglądam się historii więzienia – nie jako budynku, ale jako idei. Skąd wziął się pomysł, by karać poprzez zamknięcie? Jak zmieniała się rola celi – od narzędzia zemsty po narzędzie wychowania?

Przechodzimy przez kolejne epoki: – od Egiptu, Chin i Grecji, gdzie więzienie było tylko etapem przed wyrokiem, – przez średniowiecze – epokę pręgierza i hańby, – aż po Oświecenie i reformatorów, takich jak Beccaria i Howard, którzy zmienili myślenie o karze. W XIX wieku więzienie staje się „fabryką dusz” – instytucją wychowującą. W XX – zyskuje twarz opresji, ale też nadziei na resocjalizację.

Zajrzymy do najbardziej znanych więzień świata: – Bastylii – symbolu władzy absolutnej, – londyńskiego Newgate – matecznika “Bloody Code”, – Alcatraz – fortecy na wodzie, – Eastern State Penitentiary – pierwszego prawdziwego „penitencjarza”, – Pawiaka – miejsca martyrologii polskiej.

Ale to nie wszystko. W drugiej części opowiadam o najbardziej zuchwałych ucieczkach: – z Bastylii (Jean Henri Latude), – z Alcatraz (Morris i bracia Anglin), – z Libby Prison (USA, wojna secesyjna), – z meksykańskiego więzienia przez tunel (El Chapo).

Na koniec – przyjrzymy się współczesnemu obliczu więziennictwa. Czy system działa? Dlaczego recydywa jest tak wysoka? Co pokazują statystyki? Czy więzienie to dziś kara – czy biznes? I dlaczego norweska wyspa Bastøy może być przyszłością resocjalizacji?

To historia tych, którzy budowali mury… i tych, którzy znaleźli drogę, by je przekroczyć. Dobrego słuchania! Rafał

Timeline: 0:00 Intro 1:52 Rozdział I: Zamknąć Człowieka; Historia idei izolowania drugiego człowieka; 2:57 Mezopotamia, Chiny, Egipt, Grecja, Rzym 12:33 Średniowiecze – coraz surowsze kary 18:06 Reformatorzy i Oświecenie – kara jako narzędzie poprawy 24:06 XVIII i XIX Wiek – Więzienie jako miejsce naprawy duszy 31:40 XX wiek – między resocjalizacją a represją 41:26 Rozdział II: Najsłynniejsze Więzienia Świata 42:21 Bastylia (Francja) 48:48 Newgate (Anglia) 57:10 Eastern State Penitentiary (USA) 1:02:56 Alcatraz (USA) 1:10:10 Pawiak (Polska) 1:17:53 Historia Dla Odważnych 1:20:01 Rozdział III: Najsłynniejsze Ucieczki z Więzień 1:21:43 Jean Henri Latude - ucieczka z Bastylii (Francja) 1:27:34 Ucieczka z Libby Prison (USA, 1864) 1:36:42 Ucieczka z Alcatraz, 1962: Morris i bracia Anglin 1:45:41 Ucieczka z Auschwitz – Piechowski i trzech innych, 1944 1:55:46 Ucieczka „El Chapo”, 2015 2:02:57 Rozdział IV: Wolność do Zniewalania – dzisiejsze więziennictwo 2:10:28 USA – więziennictwo jako przemysł; inne kraje 2:16:14 Alternatywy – Norwegia i więzienie Bastøy 2:20:22 Epilog: Zwierciadło 2:21:33 Outro 2:22:50 Patroni 2:24:20 Ciekawostka

Jeśli Ci się podoba - Zostań Patronem! ✨💖 https://patronite.pl/podcasthistoryczny

Źrodła: https://pastebin.com/4ep2jQtY TT: https://twitter.com/sadowski_rafal IG: https://www.instagram.com/rafal_sadowskii

Patroni: https://pastebin.com/HzJbgCYk Dziękuję, że towarzyszycie mi na pokładzie tego statku podczas podróży przez fale historii!

Mark as Played

Advertise With Us

Popular Podcasts

Stuff You Should Know
Dateline NBC

Dateline NBC

Current and classic episodes, featuring compelling true-crime mysteries, powerful documentaries and in-depth investigations. Follow now to get the latest episodes of Dateline NBC completely free, or subscribe to Dateline Premium for ad-free listening and exclusive bonus content: DatelinePremium.com

The Breakfast Club

The Breakfast Club

The World's Most Dangerous Morning Show, The Breakfast Club, With DJ Envy, Jess Hilarious, And Charlamagne Tha God!

Music, radio and podcasts, all free. Listen online or download the iHeart App.

Connect

© 2025 iHeartMedia, Inc.