Opinie | Digitale regeldruk

G. stuurde een foto. Hij had net de 14e druk van ons Burgerlijk Wetboek binnen. Op een tafel lagen drie boeken waarin ruim 4300 actuele commentaren en artikelen beschreven staan. Hij hield twee boeken in zijn hand die hij qua dikte vergeleek met de drie boeken. G. schreef erbij: “Toename regeldruk zichtbaar. Editie tekst en commentaar Burgerlijk Wetboek 2005 versus 2021.” De stapel boeken in 2021 was bijna twee keer zo dik als in 2005. En dat terwijl politici de mond vol hebben van het verminderen van de regeldruk.

De discussie die we vervolgens voerden ging over de ‘Grondwet’ die de Europese Commissie deze week aankondigde voor ons digitale tijdperk. Europa werkt aan een kader over rechten en principes voor een vlekkeloze digitale transitie. Denk aan: de digitale omgeving moet veilig zijn. Digitale apparaten moeten duurzaam zijn. Technologie moet mensen samenbrengen. Mensen moeten terecht kunnen in een eerlijke onlineomgeving […]. Burgers moeten op alle niveaus kunnen deelnemen aan het democratische proces en controle hebben over hun eigen gegevens.

Het klopt allemaal, ik ben voorstander van het reguleren van de uitwassen van onze technologische vooruitgang. En toch zucht ik van zo’n ‘Grondwet’ voor digitale zaken.

In het voorstel van de digitale ‘grondwet’ staat expliciet dat de mens centraal staat. Technologie moet de mens dienen. Een goed voorbeeld is het recht om offline te zijn. Zo wordt de discussie gevoerd of het wettelijk zinnig is om buiten kantoortijd met rust gelaten te worden.

In Portugal en Frankrijk is dat het geval. Onbereikbaar buiten kantoortijden in een wet vastleggen is echter onzinnig, omdat het in de basis gaat om het respect voor de ander wanneer je die persoon wel of niet benadert. Leg je het in een wet vast, dan ontneem je iemand de kans tot het ontwikkelingen van zijn inlevingsvermogen. Wat ook maatschappelijke gevolgen heeft buiten het sturen van een email in het weekend.

Wij mensen dienen ons potentieel van ons collectieve voorstellingsvermogen zo optimaal mogelijk te benutten. Daar helpt de ontwikkeling van technologie bij. Denk aan de mogelijkheid tot thuiswerken, het zoeken van buitenaards leven of vinden van gelijkgestemden over de ontwikkeling van NFT’s.

In de technologieontwikkeling van de laatste decennia staat de mens echter vooral ten dienste van de technologie. Als consument door het te gebruiken en tegelijkertijd als producent door data toe te voegen, waardoor velen van ons verslaafd en controleerbaar zijn geworden. Wat ongewenste neveneffecten met zich meebrengt. Juristen denken dit op te lossendoor steeds dikkere boekwerken met wetgeving te schrijven. G. en ik concludeerden: dat helpt niet.

Over Ben van der Burg

IT-ondernemer en oud-topschaatser Ben van der Burg richt zijn kritische blik op de toekomst en verrast met prikkelende observaties. Luister live vrijdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/ben-van-der-burg, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.