Episode Transcript
Available transcripts are automatically generated. Complete accuracy is not guaranteed.
(00:00):
Herkese merhabalar yeni bir yayına da hoş geldiniz.
(00:08):
İklim değişiminin önüne geçmek için çabalayan pek çok girişime bugüne kadar şahit olduk.
Fakat Climeworks adlı girişim 1 milyar ton karbon kirliliğini ortadan kaldırma amacıyla bu alanda en iddialı firmalardan biri olma yolunda ilerliyor.
Bu yayında Climeworks'un hikayesinden ve neler başardıklarından sizlere bahsedeceğim.
(00:33):
İsterseniz daha fazla beklemeden buyurun hemen konunun detaylarına geçelim.
Bu arada yaptığım yayınları beğeniyor ve yeni yayınları kaçırmak istemiyorsanız,
dinlediğiniz platformlardan abone olarak tüm yayınlara anında ulaşabilir veya patreun üzerinden bana destek olabilirsiniz.
Christoph Gebald, Almanya'nın Bavarian bölgesinde doğmuş ve ardından 20 yılını İsviçre'nin harika doğasında geçirmiş.
(01:00):
Bu yıllarda da İsviçredeki Karla ve Buzla kaplı dağlarda ve Zirveler'de iklim değişiminden ötürü bazı negatif değişimler meydana gelmiş.
İlk olarak yamaçları tutunan buzların daha önce görülmediği bir hızla eridiği fark edilmiş.
En iyimser senaryolarda bile Alplerdeki buzların 3'te 2'sinin erimesi de tahmin ediliyormuş.
(01:25):
Christoph'r ilk olarak İsviçre'ye geldiğinde derslerinden arta kalan zamanda daha bisikleti bilmek,
tırmanış yapmak ve kayak turuna katılmak gibi aktiviteleri zaman ayırıyormuş.
Ancak zaman ilerledikçe iklim değişiminden ötürü İsviçre'nin doğası da her yıl daha ağır darbeler almaya devam etmiş.
Bunun üzerine de Christoph çoğu insana bilim kurgu senaryolarını aratmayacak bir fikir ile yeni bir girişim başlatmaya karar vermiş.
(01:55):
Bu fikirde devasal elektrikli vakum spürgeleri ile 2050 yılına kadar her yıl 1 milyar ton karbon kirliliğini ortadan kaldırmakmış.
Çoğu insana çılgınca gelen bu fikir Christoph'r için hayatının en büyük girişimi ve hedefe olmuş.
Bu hırs geçtiğimiz sene Christoph'u Time Hundred Next listesine girmesini dahi sağlamış.
(02:18):
Geçen sene Climework 650 milyon dolarlık yatırım toplamayı başardı.
Fakat Climework'z koyduğu bu hedefe ulaşabilmesi için şu ankinle çok daha büyük miktarlarda karbon dioksit toplaması gerekecek.
Çünkü geçen yıl aktif olarak çalışan kamplarında yılda 4000 ton karbon dioksit toplayabilmişler.
(02:41):
Şirketin amacı ise bu girişimi büyüterek bu rakamı yıllık 1 milyar tona çıkarabilmek.
İsviçre Merkezi Climework'z şirketi uzay mekikleri ve deniz altlarından ilham alarak hava'yı temizlemek için karbon dioksit emici sistemler geliştirmeye odaklanmış.
Christoph'r ITH Zurich'te doktora yaparken bu sistemlerden etkilenmiş ve hava'yı temizlemek için bu tekniklerin kullanılıp kullanılamayacağını görmek istemiş.
(03:10):
2008 yılında da bu hedefle yola çıkan Christoph'r ve arkadaşı Huberbacher atmosferden karbon çekmek için bir yol geliştirmeyi amaçlamışlar.
Başlangıçta atmosferden karbon dioksidi ucuz bir şekilde yakalayıp seragazlarını azaltmak için endüstriyel amaçlarla satmayı planlamışlar.
Fakat zamanla Climework'z planları değişmeye başlamış.
(03:32):
Atmosferden yakaladıkları karbonu yar altında kalıcı olarak depolamaya odaklanmışlar.
Peki yılda 1 milyar ton karbon dioksidi havadan toplayabilirsek bu iklim değişimini biraz da olsa kontrol altına almamızı sağlayabilir mi?
Bu rakamlar çok fazla gözükse ve dünyanın yılda 10 milyar tona kadar karbonu atmosferden temizlemesine ihtiyacı var.
(03:57):
Ve bu gerçekleşse dahi bu 100 yılın ortasında küresel ısınmayı ancak 1,5 derece.
İli sınırlandırmamıza olanak sağlıyormuş Climework'z'ün ilk oluşma sebebi olan dağları ve buzulları koruma amacından bu işe yaklaşacak olursak da
şu an dağcılıkta en tehlikeli seviyelere ulaşmış durumdayız.
(04:19):
Hatta dağların iklim değişiminden nasıl etkilendiğini anlatan oldukça detaylı bir rapor dahi geçenlerde yayınlandı.
Bunun da linkine merak ederseniz sizler için bırakırım.
Climework'z şu an itibariye tüm bu krizin önüne geçebilecek bir altyapıya ya da teknolojiye sahip olmasa da bu şirketin kurucusu olan Kristoff bununla alakalı
(04:40):
kendisine yöneltilen sorulara şu şekilde cevap vermiş.
Herkese bir dağın sadece zirvesine odaklanırsanız çok büyük bir hüsrana uğrarsınız çünkü dağın zirvesine ulaşana kadar
5 hafta boyunca sizi hüsrana uğratacak pek çok zorlu koşula maruz kalırsınız demiş.
Bizim için de önemli olan sadece dağın zirvesine ulaşmak değil, önümüzdeki adımları doğru ve kararlı bir biçimde planlayıp tek tek aşabilmek
(05:10):
olduğundan yaptığı konuşma da bahsetmiş. Önümüzdeki 50 sene içerisinde aslında sadece özel şirketler değil pek çok ülke
Türkiye'de bu ülkeleri dair olmak üzere net 0 emisyon projesi üzerinde uğraşıyorlar.
2070 senesinde tüm dünyada net karbon dioksidin 0'a düşürülmesi projesi aslında 20 yıl kadar geç kalınmış bir proje diyebiliriz.
(05:34):
Çünkü her geçen yıl iknim değişimiyle meydana gelen hasara onarmak çok daha zor bir hale geliyor.
Aslında Climewords gibi daha pek çok şirket, CDR yani karbon dioksid removal denilen ortak bir hedef için çalışıyorlar.
Bu alanda 2024 yılı itibarı ile apayr bir endüstri oluşmuş durumda karbon dioksidin yeryüzünden kaldırılması
(05:59):
genellikle küvet metodolisi ile açıklanıyor. Küvetin içerisindeki su karbon dioksidi ve üzerindeki hava ise atmosferi temsil ediyor.
Sahip olduğumuz doğa ve okyanuslar karbon dioksidin küvetten boşalmasına ve yerine temiz havanında olmasına olanak sağlıyorlar.
Özellikle sanayide evriminden sonra sahip olduğumuz pek çok endüstri durdurak bilmeden bu küvete karbon dioksid doldurmaya devam ediyorlar.
(06:27):
Bundan dolayı da yeryüzü sıcaklığı sürekli olarak artmaya devam ediyor.
2015 senesinde pek çok ülke Paris'te bir araya gelerek iklim değişik diliğinden kaynaklanan sıcaklık artışının 2 derecenin altında tutulması için ortak bir karar aldılar.
Bunu başarabilmenin de birkaç yolu var ve bu yollardan bir tanesi de Climeworks'un kullandığı Direct Air Karbon Dioxide Capture denilen yani Türk çeliştirecek olursak hava'dan direkt olarak karbon dioksidin yakalanması metodu diyebiliriz.
(07:02):
Fakat bu teknolojilerin geliştirilmesi ve bu alanda faaliyet gösteren firmaların artmasıyla da ayrı bir tartışma konusu ortaya çıktı.
Eğer bu tarz teknolojiler ileride daha da yaygınlaşır ve bizim havayı kirletmemize sebep olan her aktivitenin önüne geçilebilirse bu endüstürlerin aynı şekilde çalışmasına izin verilebilir mi?
(07:25):
Bu sorunun cevabı oldukça tartışılsa da Amerika 2050 yılında 500 metrik ton karbon dioksidin atmosferden temizlenmesini hedeflemiş olsa dahi pek çok gelişmemiş ülkenin bu alanda uzun yıllarca faaliyet gösteremeyeceği hesaba katılınca 2050 senesinde dünyada 3.8 milyarlık karbon dioksidin kaldırılması gerekeceği öngörülüyor.
(07:50):
Bu işe katılan diğer firmalar atmosferimizdeki kirli havayı temizlemek için aslında sadece Climeworks firması değil.
Dünya devi pek çok şirkette. Bu işe yıtırım yapıyor. Microsoft, Meta, Apple, Shopify ve Mask Foundation gibi kuruluşlar, 0 emisyon hedefi için yıtırımlar yapıyorlar.
Tabii bir de bu firmaların tüm dünyada bunca sene yaratmış oldukları çevre kirlilikleri de tarihtensilmiş değil.
(08:20):
Varimboft'ın desteklediği Occidental Petroleum firması yüzden fazla karbon yakalama tesisi kuracaklarını söylediler, paylaştılar.
Ancak yakalanan karbonun bir kısmını daha fazla petrol çıkarmak için de kullanmak istediklerini söylüyorlar.
Bu da bu alanda çok büyük bir çelişki yaratıyor Nezi ki. Bu sektöre pek çok özel kuruluş ve devletler yatırım yapıyorlar.
(08:44):
Amerikan başkanı Joe Biden bu sektör içinde 3.7 milyar dolarlık bir bütçe ayıracaklarını da duyurdu.
Peki bundan sonraki adım tam olarak ne?
Climework kurmuş oldukları tesisin çok daha büyütülmüş bir versiyonunu İzlanda da oluşturuyorlar.
Bunun ardından da Amerika Birleşik Devletlerindeki ilk mega fabrikalarını kurmayı hedefliyorlarmış.
(09:09):
Amerikan başkanı Biden ile de fikir birliği yapan Climework'luyuz.
Louisiana'da bir test merkezi oluşturmaya karar kılmış ve Amerika'daki hedefleri ise 2030 yılına kadar 1 milyon ton karbon dioksidin toplanmasıymış.
2018'de de Birleşmiş Milletlerin iklim raporu kuresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak için önümüzdeki 10 yıllar boyunca milyarlarca ton karbonu gidermek gerektiğimizin şart olduğunu açıkladı.
(09:40):
Şirket İzlanda'daki benzersiz jeolojik yapıyı kullanarak bu hedefe ulaşmayı amaçlıyormuş.
Climework'un Mamut adı verdiği büyük ölçekli Direct Air Capture yani direkt hava yakalama tesisini.
İzlanda'nın en büyük şevtermel enerji santrali olan Helis Hawaii'de kurmayı planlıyor.
Climework'un geleceği özellikle ABD'de büyük müşterilerin bulunduğu ve hükümet teşviklerinin var olduğu yerlerde devam edecek gibi gözüküyor.
(10:10):
Şirket bu sayede de farklı coğrafi koşullardan makinelerini test etmeyi ve indüstrinin büyümesi için gereksinimleri anlamayı başaracağını düşünüyormuş.
Bu indüstrinin geleceğini ise talebin artışı belirleyecek.
Araştırmacılar karbonu yoksiden bir tonunun yakalanması için maliyetin 100 dolara yani 100 dolar civarında düştüğünde ancak bu şekilde bu sektörün çok daha istikrarlı bir hale gelebileceğini söylüyorlar.
(10:40):
Ama şu ana kadar maliyetler bu seviyenin çok daha üzerinde bu indüstrininle gelecekte çok fazla büyümeye kalıp her yere yayılıp yayılamayacağını ise bizlere zaman gösterecek.
Bu bölümde atmosferdiği karbon duyoksidi temizlemek için çabalayan Climework'u girişmini inceledik.
(11:01):
Umarım sizlere faydalı bilgiler sunabilmişimdir. Bu arada tüm yayının yazılım etnine ve yayında kullandığım kaynaklara açıklama harbölümde yer alan link üzerinden ulaşabilirsiniz.
En kısa sürede yeni yayınlarda görüşmek üzere kendinize çok iyi bakın hoşçakalın.