Η σχέση των κατοίκων της αρχαίας Κύπρου με τη θάλασσα μέσα από τη μελέτη της αλιείας στην αρχαιότητα.

Send us a text

Στην ελληνική γλώσσα, όταν κάποιος επιθυμεί να περιγράψει κάτι που ανήκει, προέρχεται, γίνεται ή αναφέρεται στη θάλασσα, χρησιμοποιεί τη λέξη «Ενάλιος», που σημαίνει της αλός, δηλαδή της θάλασσας. Συνεπώς, και ο όρος «Ενάλια Αρχαιολογία» ορίζει τη μελέτη των υλικών καταλοίπων του ανθρώπινου παρελθόντος που ανήκουν, προέρχονται, έγιναν ή αναφέρονται στη θάλασσα. Με άλλα λόγια, η «Ενάλια Αρχαιολογία» είναι ένα σύνθετο ερευνητικό πεδίο της αρχαιολογίας που μελετά την πολυδιάστατη αλληλεπίδραση και μακροχρόνια σχέση του ανθρώπου με το παράκτιο και θαλάσσιο του τοπίο. Για να επιτευχθεί αυτή η μελέτη, οι ενάλιοι αρχαιολόγοι μελετούν χώρους και υλικά κατάλοιπα του ανθρώπινου παρελθόντος που εντοπίζονται σε ακτές ή υποθαλάσσια, όπως είναι οι παράκτιοι ή καταποντισμένοι οικισμοί, οι ναυτικές εγκαταστάσεις (π.χ. λιμάνια, αγκυροβόλια, και ναυπηγεία), τα ναυάγια, οι αμφορείς και αλλά κεραμικά δοχεία, οι άγκυρες, και τα εργαλεία ψαρέματος. Μέσα από την καταγραφή και τη μελέτη αυτών των χώρων και αντικειμένων, είναι εφικτό να εξερευνηθούν οι τεχνολογίες και οι δραστηριότητες που ο άνθρωπός ανέπτυξε στο παρελθόν, ώστε να αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση-αλληλεπίδρασης και εκμετάλλευσης με τη θάλασσα. Έτσι, μέσω αυτής της συστηματικής έρευνας επιτυγχάνεται η μελέτη της αρχαίας ναυπηγικής και λιμενικής τεχνολογίας, των αρχαίων μεθόδων ναυσιπλοΐας και χαρτογραφίας, τουαρχαίου θαλάσσιου εμπορίου και οικονομίας, και της αρχαίας αλιείας. Το επεισόδιο αυτό εξετάζει τη σχέση των αρχαίων Κυπρίων με τη θάλασσα μέσα από τη μελέτη της αλιείας στην αρχαιότητα. Μέσα από μια διαχρονική ανασκόπηση των βασικών ευρημάτων της αλιείας, τα οποία είναι τα εργαλεία ψαρέματος (π.χ. αγκίστρια, δίχτυα, και αλιευτικές παγίδες) και τα κατάλοιπα ψαριών που ανευρέθηκαν σε αρχαιολογικές θέσεις στην Κύπρο, σε συνδυασμό με εθνογραφική έρευνα, θα αποκαλυφθεί αν τελικά οι αρχαίοι πρόγονοι μας ψάρευαν. Και αν ναι, με ποιες μεθόδους πραγματοποιούσαν αυτή τη δραστηριότητα, και τι περιβαλλοντικούς παράγοντες λάμβαναν υπόψη τους ώστε να επιλέξουν την κατάλληλη περιοχή που θα ψάρευαν. Συνεπώς, το επεισόδιο αυτό στοχεύει να αναδείξει την ανασύσταση της  αλιείας στην Κύπρο κατά την αρχαιότητα, καθώς επίσης να επισημάνει πώς η μελέτη για την αλιεία στην αρχαιότητα, η οποία μέχρι πρόσφατα ήταν ένα αρκετά παραγκωνισμένο θέμα μελέτης τόσο στην Κύπρο όσο και στον ευρύτερο Μεσογειακό κόσμο, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά και στη διαχείριση της τωρινής αλιείας στο νησί μας.