8am Media/ پادکست ۸صبح

جدال افغان و افغانستانی؛ بن‌بست و راهکار ملت‌سازی در افغانستان

جدال در کاربرد افغان و افغانستانی یکی از چالش‌های فرایند ملت‌سازی در افغانستان معاصر بوده که با گذشت زمان عمیق‎تر شده است. برخی افراد از اقوام ساکن در کشور در نزاع افغان و افغانستانی خودشان را «افغان» خطاب نمی‌کنند و تاکید دارند که «افغان» نام قوم مشخصی است و تعمیم آن بر اقوام دیگر، درست نیست. اما عده‌ دیگر...

Guest: US Army General (Rtd)  David Petreaus  Join Lynne O’Donnell for 8AM’s podcast series, Insights.  Lynne talks with generals, diplomats, soldiers, journalists, politicians, activists, people who have front row seats for conflicts around the world, and citizens with a story to tell, happy or sad. For this first series, Afghanistan is the focus. Lynne talks to a range of people about the collapse ...

طالبان و گسترش تضادهای قومی

با فروریزی سلطنت‌های سنتی و ورود حاشیه‌ها به متن‌، گفتمان‌های قدرت در عصر مدرن و افسانه‌ قوم، تبدیل به یکی از محورهای اساسی سیاسی شدن گروه‌های زبانی و فرهنگی شد. هرچند این امر فرصتی بود برای سوژه‌گی سیاسی گروه‌هایی در حاشیه، اما ورود توده‌ای مردم در فضای سیاسی، امکان‌هایی را برای بازی‌گران سیاسی فراهم کرد تا از پیوندهای گروهی و قومی، به عنو...

اعتراضات مردم و لشکرکشی طالبان؛ سرکوب نتیجه خواهد داد؟

در پی ورود غیرقانونی جنگ‌جویان طالبان به خانه‌های مردم در ولسوالی درایم بدخشان و دست‌درازی به عفت زنان، اعتراضات گسترده‌ای در این ولسوالی شکل گرفت و به ولسوالی ارگو نیز کشیده شد. هرچند طالبان با شلیک به معترضان که به قتل دو تن انجامید، تلاش کردند این اعتراضات را خاموش کنند؛ اما مردم برای سه روز پی‌هم به خیابان آمد...

افزایش بنیادگرایی دینی و جای خالی اسلام میانه‌رو؛ روایت بدیل چیست؟

نزدیک به ۱۰۰ سال پیش، میرزا حسن‌خان اسفندیاری، محتشم‌السلطنه‌ دولت قاجار در ایران، در کتاب «علل بدبختی ما و علاج آن»، راه بیرون‌رفت واداده‌گی جهان اسلام در مقابل غرب را، برگشت به اسلام اصیل عنوان کرد. از همان‌جا سفر اسلام از امروز به سوی گذشته آغاز شد و تا اکنون که ۱۰۰ سال از آن زمان می‌گذرد، گروه‌های م...

طالبان و حذف تکثر مذهبی؛ امکان‌های همبسته‌گی چیست؟

گروه طالبان که خود را پیرو «اسلام واقعی» می‌داند،‌ در مخالفت با خوانش‌ها و مذاهب دیگر اسلامی قرار دارد. هر چند سه سال پیش که این گروه بر افغانستان تسلط یافت، با ارتباط با برخی چهره‌های سیاسی و مذهبی اهل تشیع، نگرانی از دشمنی گذشته این با مذهب تشیع را کاهش داد؛ اما با گذشت زمان، طالبان این مدارا را کنار گذاشتند. ممانعت ...

روزمرگی زنِ افسری که به طالب داده شد

زنِ افسر، زنِ طالب شده ‌است. فرزندی به بغل و فرزندی در شکم دارد. از قامت بلندش شانه‌های خمیده‌اش مانده و از صورت زیبایش حزنی مانده که در خطوط آن نمایان است. می‌گوید در دنیا چیز دیگری نمانده که او را غمگین‌تر از آنی هست، بکند. نه رفیقی دارد که با او درد دل کند و نه حق داشتن رفیق را. حق دید و بازدید از همسایه‌ها را هم ندارد. او زن دوم...

نقض حقوق بشر در افغانستان؛ آیا طالبان پاسخ‌گو خواهند شد؟

افغانستان تنها کشوری‌ است که در آن، هیچ نهاد حقوق بشری فعال نیست؛ زنان به شکل کامل از فضای عمومی حذف شده‌اند و حوزه‌ خصوصی آدم‌ها نیز هر روز با فرمان‌های تازه‌ رهبر طالبان محدودتر می‌شود. ولی این همه‌ ماجرا نیست؛ آن‌چه شرایط را دشوارتر کرده، تبدیل جنایت به وظیفه یا مکلفیت است که ام...

صدای خفه شده زنان در حاکمیت طالبان؛ «کسی نیست صدای مرا بشنود»

او بارها قصد می‌کند از شوهرش جدا شود و از او به‌خاطر شکنجه و بی‌تفاوتی‌اش در قبال فرزندش شکایت کند، اما پس از حاکمیت طالبان هیچ نهادی نیست که به او کمک کند و هیچ دادگاهی نیست که برای دادخواهی حقش به آن مراجعه کند؛ زیرا گروه طالبان همه نهادهایی که از زنان حمایت می‌کنند را بسته ...

استوار می‌مانیم تا نشان دهیم که «قصه درس مفت» نمی‌شود

ما دو تا فرق داشتیم. هنوز هم فرق داریم. هر جا ما را می‌بینند، حرفی در مورد ما یا علیه ما می‌گویند. هنوز شوهر نکرده‌ایم. بچه‌های قریه را یا ما انتخاب نمی‌کنیم یا آن‌ها ما را نمی‌گیرند. دیگرانی هم اگر گاهی آمدند، ما جواب کردیم که درس می‌خواهیم بخوانیم. حال خانواده می‌گوید که «قصه درس مفت» شد؛ اما برای ما هنوز مفت نشده...

من دیگر بی‌وطن شده‌ام

بعد از آن طالبان همه‌جا را گرفتند. ا‌ولین کارشان هم بسته کردن مکاتب بود. با این کارشان، تمام رویاهای دختران افغانستان باد شد و به هوا رفت و من دانستم که دیگر این خاک وطن نمی‌شود. طالبان تمام شهر ما را گرفتند. مکتب را که برایم همچو بهشت بود، از من دزدیدند و رویا‌هایم را با خاک یک‌سان کردند. ما دختران را خانه‌نشین کردند. این هم بس نبود که به چادر و ...

زنده‌گی در سایه وحشت؛ لبخند پر‌رذالت طالبان در حین بازجویی آرامشم را گرفت

بعد از ظهر بود. نمی‌دانم چرا همیشه بعد از ظهرها این‌قدر برایم دلگیر است. نمی‌توانم در خانه بمانم؛ چون حس خفقان دارم. از سویی، نمی‌توانم بدون ترس و دلهره خانه را ترک کنم، چون از طالبان می‌ترسم. آن‌ها بارها مرا به خاطر بیرون رفتن با شوهرم تهدید و تحقیر کرده‌اند. آن روز اما دلم به‌شدت گرفته بود، ولی...

از ایام کودکی وضعیت زنده‌گی خوبی نداشتم. با فقر به دنیا آمدم و با فقر بزرگ شدم. پدرم کارگر روزمرد بود و نمی‌توانست مصارف خانه و فرزندانش را به‌گونه درست مهیا کند. در ایام کودکی هیچ‌گاه نتوانستم لباس نو بر تن کنم و بازیچه‌ داشته باشم، ولی همان خواسته‌های کوچک برای هم‌بازی‌هایم فراهم بود و من نظاره‌گر لباس و چوری‌های رنگارنگی بودم که در ایام عید دوستانم بر تن و بر دست می‌کردند و با شور وشوق می‌خندیدند ...

کابوس ناتمام چهار سال شکنجه

مراسم عروسی با همه رسم و رواجی که داشت سپری شد و من صاحب خانه جدید شدم و با انسان‌هایی که برایم بیگانه می‌نمودند، هم‌خانه شدم. بیش‌تر از پنج ماه از عروسی‌ام نگذشته بود که شوهرم کم کم روی سگش را نشانم داد و با تک‌تک انسان‌نماهایی که نقاب خوب بودن بر چهره داشتند، آشنا شدم. در حالی که پس از ازدواج با همان جثه خُرد و ضعیفم همه کارهای سخت و سنگین...

بیش‌تر از دو سال از حاکمیت طالبان گذشت و در این مدت بارها در برابر خواست خانوده‌ام ایستاده‌گی کردم، اما این بار وضعیت فرق می‌کرد و من دیگر بهانه‌یی نداشتم و باید ازدواج می‌کردم. به همین دلیل جواب رد نمی‌دادم و به بهانه‌های مختلف وقت می‌خریدم تا نکاحم را رسمی نکنند. در این مدت تا توانستم تلاش کردم که بورسیه تحصیلی بگیرم. چاره دیگر نداشتم و مهلتم با گذشت هر روز رو به خلاصی می‌رفت. خوش‌ب...

حذف زنان از حوزه عمومی؛ چون و چراهای بازداشت خیابانی زنان توسط طالبان

در روزها و هفته‌های اخیر شاهد موجی از افزایش بازداشت دختران و زنان در خیابان‌های کابل و برخی دیگر از شهرهای کشور به دست طالبان بودیم. جنگ‌جویان و محتسبان طالبان، زنان را به بهانه‌های مختلفی مثل نداشتن محرم و رعایت نکردن حجاب طالبانی بازداشت می‌کنند. گمانه‌ها این است که...

سفر نافرجام؛ این جا‌ همه چیز بوی مرگ می‌دهد، حتا رویاهای قدریه نیکزاد

من در کشوری زنده‌گی می‌کنم که اگر نام مکتب، مرکز آموزشی، مسجد، بازار و حتا وسایل حمل و نقل را در گوگل جست‌وجو کنیم، جزییات انفجار می‌آید. با وجود این همه سیاهی و تباهی و بوی باروت که در مشام داشتیم، دولت نیز به دست گروه طالبان سقوط کرد. با سقوط دولت، آزادی، حق تحصیل و کار، آرزوها و حالا حق پوشش و بیرون رف...

ناامنی در کشورهای منطقه؛ آیا حادثه خونین کرمان تاوان حمایت ایران از طالبان است؟

در زمان جنگ طالبان علیه نظام جمهوری در افغانستان، دو کشور همسایه با فراهم کردن عقبه استراتژیک برای این گروه، نقش فعالی در حمایت و عسکرگیری طالبان از مدرسه‌های فعال در آن سوی مرزها داشتند. با سقوط جمهوریت در افغانستان و حاکم شدن طالبان، ورق برگشت و پاکستان و ا...

هراس از آینده تاریک؛ «می‌ترسم بی‌سواد بمانم»

مدینه ۱۷ ساله، دانش‌آموز صنف هشت مکتب است که پس از حاکمیت طالبان از فراگیری درس و آموزش باز مانده است. او نیز همانند هزاران دختر دانش‌آموز به‌جای نشستن روی چوکی مکتب و صنف‌های درسی در چهاردیواری خانه روزهای سختی را می‌گذراند. می‌گوید: «قرار بود صنف ده شوم، سه سال تعلیمی‌ام حیف شد. اما چه کسی بهای روزهای ازدست‌رفته تعلیمی‌مان...