Öykü | Refik Halid Karay - Kuvvete Karşı

Öykü: Refik Halid Karay - Kuvvete KarşıSeslendiren: Yusuf Can Gökkaya
"Kuvvete Karşı adlı öykü Refik Halid Karay’ ın Memleket Hikayeleri' adlı öykü kitabı içine aldığı fakat 1913 yılında iken Sinop’a sürgüne gönderildiği yıllardan önce yazmış olduğu bir hikâyedir. Refik Halit’in her bir hikâyesi kendi alanında keşif bir konu, özgün bir yaklaşım , olay ve konular içermektedir. Yazarın bu öyküsü -konusu itibarı ile - gözden kaçırılmış, üzerinde durulmamış hakkında iyi bir tahlil yapılmamış bir öyküdür. Refik Halit’in bu öyküsü Amerikan şımarıklığı ve Amerikalı denizcilerin Türkiye’deki akıl almaz ahlaksızlıklarını anlatan ve güçsüz bir milletin güçsüz bir ferdinin onlara karşı isyanını dile getiren ilk öykü olması ile dikkati çekmektedir. Öykü daha 1903 yılında Amerika’nın ve Amerikalıların ülkemizde takındıkları lakayt tavırları, umursamaz ve utanmaz hareketleri konu edinmekte, toplumun bu duruma karşı duyduğu ürkekliği, tiksintiyi, ezikliği ve çekingenliği dile getirmektedir. Öykü Amerikan utanmazlığına bireysel olarak baş kaldıran Suphi’nin sonucu belli olmayan isyanını anlatmıştır. Öykü hem devrine göre anlatımındaki sadelik hem betimlemelerindeki ustalık hem de olayları tasvir edişindeki kıvraklık ve munislik ile dikkatleri çeker. Öykü ezilmiş Türk kimliğinin şahlanışı ve aşağılanmaya karşı başkaldırısı ile güncellik taşımaktadır. Bir asırdan önce yazılmış bu öykü bu gün de aşina olduğumuz, kaba, hoyrat, terbiyesiz, büyük devlete mensup olmaktan kaynaklanan şımarık Amerikalı portresini oldukça başarılı şekilde tasvir etmiştir. Hülasa aradan geçen bir asırlık geçmişe rağmen ne Amerikalı imajı ne de bu ülke değişmiştir. Öykü bu gerçeğe parmak basmasındaki başarısı ile bu günün ahvallerini önceden faş etmiş olur.