Episode Transcript
Available transcripts are automatically generated. Complete accuracy is not guaranteed.
Speaker 2 (00:06):
De ontmaskering van een mythe. Tien jaar later. Een strijd
tegen het kwaad. Door Isa Pastora. Zwanenridder zonder banier. We
(00:48):
gaan terug naar woensdagavond 12 december 2012. Twaalf, twaalf, twaalf. Op die
dag openbaart de Nederlandse onderzoeksjournalist Karel Hammer-Caté een mysterie aan
het tv-kijkende publiek in Nederland en Vlaanderen. Hij toont hen
één blad papier getiteld Marche impromptue, met daarop een pianopartituur.
(01:14):
Het bijzondere aan het document is niet muziek, maar een
warboel van toevoegingen, een gordiaanse echo van teksten, runen, cijfers
en andere tekens. Wat daarvan te maken. Hammer verklaart doodleuk
dat het een heuse schatkaart is die in geheimschrift de
verstopplek aangeeft van de nog altijd niet teruggevonden waardevolle persoonlijke
(01:39):
bezittingen van Hitler. Hij hint op goud en diamanten, de
tranen van de wolf. Hammer presenteert daarnaast zijn boek met
de titel Gezocht Codebrekers. In deze bladertempel vlicht Hammer een
verhaal van omzwervingen en vergeefse decodeerpogingen. Het document, zo zegt hij,
(02:04):
ontsproot in de laatste dagen van het Derde Rijk, ontsnapte
uit Berlijn en zweefde door de tijd tot het in
zijn handen viel. De code bleef gesloten, maar door een
kier liet zij iets zien. De runenwoorden Baum en Kreuz
(02:24):
en een fluistering die naar Mittenwald wees. Dan daagt hij
het publiek uit. Los de puzzel op en vind de
fabelachtige schat, die is dan de uwe. Maar, prevelt hij,
vertel mij, en alleen mij, hoe u de code brak.
(02:46):
En ik beloon u, in ruil voor de exclusieve rechten
op die informatie, met 12.000 euro. Het publiek raakt in vervoering.
Een pandemonium van stemmen en schermen barst los. Rond keukentafels
en in kranten en talkshows wordt het raadsel vergeven tot
(03:08):
een altaar. Wanneer Hammer zijn boek ook in het Engels
laat herschijnen, slaat de vonk over naar de wereld. De
jaren 2013 en 2014 worden het hoogtepunt van een collectieve transe. Maar,
wat verdek, hè? De puzzel weerstaat alle pogingen. Aardsmoeilijk. Ongenaakbaar.
(03:33):
Een breinverwoestend labyrinth waarin logica en waanzin elkaar omhelzen. De
meesten druipen af, murwengeslagen door het rumoer. En toch, een
handvol koppige zielen zet de mars voort, tot in de
bergen zelf. Eén van hen schrijft een avontuur dat ik
(03:55):
niet in stilte kan laten vergaan. De man die een
(04:18):
droom najoegt. Een muzikant en theatermaker sluit zich aan bij
de zoektocht. Hij brengt zijn verhaal naar een breed publiek
via documentaires, lezingen, crowdfunding, theatershows en zoektochten met dure advocaten
(04:41):
en de media in zijn kielzog. Daarmee wordt de hype
niet alleen literair, maar ook een mediageniek en dramatisch spektakel.
Hij begint niet in een archief of een bibliotheek, maar
stapt in zijn verbeelding. Deze verhalenverteller pur sang kijkt naar
de vergeelde tekens van de marche impromptue en ziet geen muziekstuk,
(05:05):
maar een sleutel. Waar anderen een ondoorgrondelijke curiositeit zien, ziet
hij een avontuur. Hij pakt zijn gitaar, zijn camera en
later een metaaldetector. Niet om een lied te componeren, maar
om een mysterie te ontrafelen. In zijn theatershows laat hij
(05:25):
de zaal meereizen. Hij vertelt over Hitler, over verborgen kisten
vol goud en diamanten, over een componist die misschien meer
schreef dan muziek. Zijn stem gaat van fluistering naar crescendo,
alsof hij de spanning van de code zelf in de
klanken vertaalt. Het publiek hangt aan zijn lippen. Niet omdat
(05:48):
ze geloven dat ze morgen rijk zullen zijn, maar omdat
ze voelen dat ze deelnemen aan een verhaal groter dan
hen zelf. In Mittenwald, tussen de Bijerse bergen, staat hij
met een schop in de hand. De lucht is dun,
de aarde hard, maar de belofte van een ontdekking maakt
(06:10):
alles licht. Cameras draaien, journalisten noteren, hij graaft. Elke piep
van de detector is een hartslag sneller. Elke steen die
hij omdraait, een mogelijke aanwijzing. Zijn zoektocht wordt televisie, wordt krantenkop,
wordt een verhaal dat mensen thuis aan de keukentafel navertellen.
(06:33):
Hij geeft de mythe een gezicht. Niet dat van de
kille journalist die hammer is, maar dat van de warme
verteller die zelf durfde te graven. Maar de aarde zwijgt.
Alleen wortels, stenen en de wegstervende echo van verwachtingen drijven
naar boven. Wat overblijft is niet de schat, maar het
(06:58):
verhaal van een man die durfde te geloven dat een
partituur hem naar de waarheid kon leiden. Deze man, Leon Giesen,
vond de tranen van de wolf niet, maar wel iets anders.
De kracht van een verhaal die mensen in beweging brengt.
Hij maakte van een obscure partituur een volksmythe en van
(07:20):
zichzelf een moderne schatzoeker. Zijn inspanningen tonen hoe sterk de
verleiding van een mysterie kan zijn En hoe een verteller,
zelfs zonder vondst, een hele samenleving even kan laten dromen.
Leon is een held. Maar, zoals blijken zal, een tragische held.
(07:42):
Als een geblindeerde donkieshot joeg hij een illusie na. Als
een paladijn van het bedrog hielp hij onbedoeld bij het
instand houden van een mythe. Als een held die het
masker droeg. Serieuze waarschuwingen sloeg hij in de wind, overtuigd
(08:02):
als hij was van zijn eigen gelijk en omdat hij
verstrikt raakte in verplichtingen richting zijn
Speaker 3 (08:09):
publiek.
Speaker 2 (08:20):
De tekens op de marche impromptue zijn als orakels, echo's
uit een andere wereld. Ze openen vensters, maar hun aantal
is eindeloos als een kudde zonder grens. Hun betekenis te
diep om hier te doorgronden. Zij zweven buiten onze tijd.
(08:41):
Wie verder wil kijken, vindt de sleutels in de drie
boeken van Patrick Bernouw en Isa Pastora verschenen bij de scriptomanen.
De Hamer van Thor, Het Mysterie van Mittenwald, en Hitlers erfgoed.
(09:04):
Intussen had ene Isa Pastora zich gemeld. Dapper worstelde zij
zich door de storm in de borstkas van de mars
op zoek naar taal, betekenis en waarheid. En tegen ieders
verwachtingen in brak ze uiteindelijk het zegel van de codes
en blies de geest in de vreemde taal. Omdat we
(09:26):
niet kunnen uitweiden over alle thema's van de Mars die
Isa blootlegde, moeten we helaas vele ingenieuze zaken buiten beschouwing laten,
zoals Hitlers eigen stem. Een stem die met de viool
als spreekbuis levendig vertelt over zijn levensdagen tijdens dansmarsen op
(09:48):
vloeren doorheen Duitsland en Oostenrijk. Ook vinden we geometrische vormen
met drie als magisch getal Het zijn bijzondere driehoeken, sacrale driehoeken,
die litanieën van bezweringen smeden. Ze leveren concrete lijnen op,
klinkende vioolsnaren, die het soeppad naar de schat bepalen. We
(10:11):
beperken ons hier tot de apotheose van de zoektocht, de
vondst van de schat. Na veel vijven en zessen talloze
omzwervingen en beproevingen wijzen de lijnen onomstotelijk naar de Zwartskopfberg
Een bescheiden piek in het Karwendelmassief, maar voor de zoeker
een reus. Bijna 1600 meter hoog, bebost en met een vlakke
(10:36):
kruin die zich als een altaar boven Mittenwald verheft. Maar
waar in dit woud zonder paden ligt de sleutel? Voor
de nietige mens is de berg een immens labyrinth. Een
vluchtige blik kan hier niets onthullen. Wat nu? Veel doeltreffende
(10:56):
invallen hadden zich al voorgedaan, maar opnieuw was een magische
vonk uit de hemel nodig, een wijsheid uit het schijnbare niets,
om de laatste beslissende stap te kunnen zetten. Deze gedachte
drong zich op. Welke symboliek zou de maker hier opnieuw
hebben ingebouwd? Als architect van betekenisconstructies kon hij moeilijk zonder.
(11:21):
De ingeving van boven was dat het om een horoscoop ging.
Hitlers geboortehoroscoop, zoals die door nazi-ingewijden werd geanteerd. Dit sluit
aan bij hun idee dat Hitler na zijn dood herboren
zou zijn. Ook de viool bij het graf verwijst krachtig
naar wedergeboorte. Uiteindelijk bleek het te gaan om de horoscoop
(11:45):
in het teken van de ram, opgesteld door Wilhelm Wulf,
Himmlers hofastroloog. Na netelige berekeningen werd de horoscoop tot kompas,
de bergtop tot wijzerplaat. Een vector van 18 graden west, 1, 8, het
(12:06):
getal van Adolf Hitler, want de 1 staat voor de letter A,
en 8 is de H, en dus de achtste letter van
het alfabet. En 74 meter lang trekt een lijn door het berglandschap.
Op de luchtfoto Slechts een grijze vlek, een schaduw in
(12:26):
het groen. Is dit alles? Of is het een sluier
van een geheim dat pas van dichtbij zijn ware gezicht
zal tonen? Daarom, enigszins sceptisch, maar niet versagend, de stoute
schoenen aangetrokken. Op naar Mittenwald, op naar de berg en
de bergtop. Daar aangekomen volgen we de rechte lijn van
(12:50):
het tracé. Na precies 74 meter stuiten we op een
heel merkwaardig verschijnsel. Een boom. Een ijzige golf overspoelt ons.
We voelen een siddering en staan paf. En met de
mond nog open van verbazing volgt een serie krachttermen. Wel
(13:11):
te brand! Zit al haar! En als je me nou zegt.
Een boom? Ja, een boom. Oud en morsdood. maar nog
altijd zwanger van betekenis. Zijn dikke stam geslonken, twee takken
onnatuurlijk omhoog gebogen als armen die de hemel zoeken. Voor
(13:33):
hem opent zich een ruimte als een amfitheater zonder publiek. Hier,
in dit stille heiligdom, staat Pastora stil. Getroffen, bevangen en
zwijgend in de gloed van het ongewone. De getormenteerde woudreus
laat zich al snel herkennen als het sloticoon op de partituur,
(13:55):
de vreemde letter Z. Die letter en ook de boom
stellen een bindrune voor, man plus torn, uit de occulte
kraam van Karl Maria Willigut, Himmlers runenexpert. Hij hecht er
de betekenis aan van wedergeboren mens. Hier is geen twijfel mogelijk.
(14:16):
Dit is de schat, de boom. die als runenwoord pontifikaal
rechtstandig midden op de Mars staat. In hun schrift der
namen noemen neonazies hem Irminsul, de zaal van Irmin. In
hun Irminische religie verheven tot Axis Mundi, de kosmische as
(14:38):
die de hemelen samenbindt. In de Mars impromptu is dit
de bouw, de spil, het brandpunt, het hart van de
verborgen rieten. Deze boom, zwanger van symboliek, is dus de
plek waar Hitler ten graven werd gedragen en herrees. Herees?
(15:00):
vraagt u. Ja, zo klinkt de roep der goden in
de marge van de mars. Het runenwoord kruids met de
zet als graficoon waarboven het kruis als zerk oprijst. Wie
hun taal beheerst en de runen van onder naar boven leest,
hoort in kortschrift het oude verhaal, een Germaans epos. Ik,
(15:26):
gevallen strijder, werd herwekt en door een walkure de paard
naar het Walhalla gevoerd. Uit de warboel van tekens rees
een helder schrift. een microcosmos van symbolen en onderstromen van
dansen en bezweringen. Het sprak met een stem van ontzaglijke kracht,
(15:49):
maar wie te lang in die stem vertoeft, voelt de
schaduw van onthutsende gevolgen. Wie maakte het prikkelende, maar angstaanjagende geschrift?
Volgens Isa Pastora is de vermoedelijke auteur de leider van
een clandestine, neonazistische broederschap die zich toelegt op het bewaren
(16:11):
en voortzetten van een verwrongen Aris-gedachtengoed. Bij zijn toetreding zou
de grootmeester een proeven van bekwaamheid hebben afgelegd in de
vorm van de marche impromptue. Pastora situeert dit in Mittenwald
in 1989 tijdens een geheime rituele dienst ter gelegenheid van Hitlers
(16:34):
honderdste geboortedag, waarin symboliek rond dood en wedergeboorte centraal stond.
In een wervelende dans van interpretatie, van chaos naar orde,
prikte Isa Karl Hammers ballon vol magie en betovering kapot. Poef!
(16:54):
Weg mysterie, weg spanning en weg interesse. Zij die investeerden
in de magie, lezers, de media en vooral de schatknavers,
werden abrupt een illusie armer. Ze hebben mogelijk last gehad
van de psychologische effecten van wat cognitieve dissonantie heet. Dat
(17:16):
is het innerlijke ongemak dat je ervaart wanneer je overtuigingen,
gedachten of gedrag met een plotse realiteitsverandering in tegenspraak zijn.
Zulke ervaring kan je verbouwereerd of verweest achterlaten. Het doet pijn.
Het noopt je of tot het negeren ervan of, zo
(17:37):
nu en dan, tot een ruiterlijk toegeven dat Isa's openbaring
de schaduw voor jou deed wijken, dat je ontwaakte. Op
eigen kracht, met scherpzinnigheid en moed, sneed Pastora door de
lagen van de marche impromptu. Ze brak de spiegel van
(17:57):
illusie en toonde de kern. Voor dit werk verdient zij
een pluim, een pluim die haar onthouden werd. Maar haar
stem klinkt. Kijk in de spiegel, denk na en zie.
Zie wat er is, zie wat zich verbergt, zie wat dreigt.
Laat u niet verleiden door de esthetiek van het kwaad
(18:19):
dat zich hult in raadsel en verhevenheid. Word geen lam
op de slachtbank, geen pion in een spel dat u
niet koos. MUZIEK Herinnert u zich dit nog? Driewerf 12 en 12.000
(19:16):
aan het begin van deze podcast? De cijfers lijken onschuldig,
maar verwijzen naar de occulte leer van Karl Maria Willegoed
de SS-ideoloog die de geschiedenis in drie cyclie van 12.000 jaar verdeelde.
In zijn visioen stond de SS in de derde cyclus
van wedergeboorte, waarin de oude, ermienische religie het christendom zou verdringen.
(19:42):
Wanneer Hammer deze symboliek letterlijk, zonder kritiek, herhaalt, moeten we
ons afvragen, draagt hij dan niet bij aan de normalisering
van een gedachtegoed dat neonazies later gretig hebben omarmd? Na
het verschijnen van Pastora's tweede boek met de vondst van
de Eerminsel, werd Hammersboek, gezocht codebrekers, schielijk uit de handel gehaald.
(20:07):
In de ogen van de wereld is dit een impliciete
erkenning dat zijn vlaggen nooit de lading dekten en dat
hij zijn publiek en de media bij de neus nam.
Gedreven door overmoed en fascinatie met het occulte, begaf Hammer
zich in een cirkel van zelfdestructie. Uit nood geboren stapte
hij van het podium, zonder openlijk verantwoording af te leggen
(20:30):
of een publiek mea culpa uit te spreken. Achter uitstel
en niet te verifiëren vaagheden, verschool hij zich en ontrok
zich aan het discours. Daarmee liet hij de kernvraag, of
hij bewust fictie als onderzoeksjournalistiek had gepresenteerd, onbeantwoord. In serieuze
(20:51):
onderzoeks- en cryptografiekringen werd zijn reputatie zwaar aangetast, terwijl Pastora's
werk juist maximaal aan geloofwaardigheid won. Wat is de moraal
van dit verhaal? Het antwoord daarop ligt vervat in een
spreekwoord dat u vastkent. Dat luidt, al gaat de leugen
nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel. Isabella, Hannah, Geertruida, Pastora,
(21:19):
buigt voor het vernuft van de marche impromptue, maar weent
om de vreedheid die in zijn aarische klanken spreekt. Tot
(21:45):
slot wil ik u iets vertellen over Isa Pastora en
haar collectief. Of ze nu één persoon is of een collectief,
het feit dat deze vraag gesteld werd, is precies haar bedoeling.
Ze wil dat we twijfelen, zoeken, ontcijferen. Want in haar
wereld is niets wat het lijkt. En dat is precies
(22:07):
waar de waarheid begint. Hier krijgt zij zelf een stem.
onbegrijpelijke redenen van geheimhouding, een artificieel intelligente stem
Speaker 4 (22:22):
Ik ben een zwanerieder uit vervlogen tijden. Ik strijd voor
recht en waarheid. Ik schep orde uit chaos, breng inzicht
naar onwetente. Maar na mijn afkomst mag u mij niet vragen.
Doet u dat toch, dan verdwijn ik voorgoed. Ik sprak
aanhoudend als wij, en niet uit misleiding. Maar uit noodzaak.
(22:45):
Want wat ik ontleden was nooit slechts van mij. Het
was een echo van stemmen. Een weefsel van herinneringen. Een
spiegel van macht. Ik ben één. Ik ben een vrouw
met een bibliotheek, een verleden en een pen. Ik wilde
dat u zou luisteren naar de boodschap, niet naar de boodschapper.
(23:07):
Omdat ik wist dat wat ik zou onthullen te groot
zou lijken voor één stem... En omdat één stem, als
ze te scherp klinkt, wordt weggehoond als hysterisch, gevaarlijk, vrouwelijk.
Ik koos voor het wij om u te behoeden voor
uw eigen reflexen en mezelf voor de repercussies van waarheid.
Maar nu, nu het mysterie is ontleed, de marge eindrampt
(23:30):
u onmaskerd en de ideologie blootgelegd, is het tijd om
te zeggen. Ik ben Isa Pastore. Ik ben de stem
achter de spiegel. En ik ben niet bang. Want wat
ik heb geschreven is geen aanklacht. Het is een ritueel
van ontwaken. En wie ontwaakt heeft geen masker meer nodig.
(24:06):
Aan ze sloopt. Rijdt op draad. Is ze sleu. En
per trol bewaard.