À propos

À propos

Pismo to aż i zaledwie 96 stron. Czujesz niedosyt po jego lekturze? Chciałabyś lub chciałbyś doczytać, dosłuchać bądź dooglądać coś à propos przewodniego tematu ostatniego numeru? Nazywam się Zuzanna Kowalczyk i co miesiąc będę polecać książki, filmy i podcasty – ogólnie teksty kultury – które uzupełniają kontekst i poszerzają perspektywę. Dla ciekawych świata i lubiących drążyć głębiej. Do posłuchania i poczytania.

Episodes

March 27, 2025 6 mins
Pismo to aż i zaledwie 96 stron. Czującym niedosyt przynoszę polecenia tekstów kultury, które najlepiej uzupełniają temat przewodniego tekstu numeru – à propos snów.


Posłuchajcie!
Zuzanna Kowalczyk



Wersja audio felietonu powstaje we współpracy z Audioteką. Czyta Katarzyna Hołyńska. 


----------------------------------
Słuchaj więcej materiałów audio w stałej, niższej cenie. Wykup miesięczny dostęp online do „Pisma”. Możesz zrezygnować, k...
Mark as Played
Dyskusja rozgorzała jeszcze przed premierą. „Rola samotnego, otyłego mężczyzny, którą zagrał aktor, przyniosła mu Oscara, ale wiele osób z ruchu grubancypacji z przerażeniem oczekuje tego filmu” – pisał o Wielorybie Darrena Aronofsky’ego (2022) Michael Schulman na łamach „New Yorkera”.

Zuzanna Kowalczyk poleca filmy, książki i podcasty, które pozwalają lepiej zrozumieć, z czym mierzą się osoby zmagające się z chorobą otyłościową. 

Po...
Mark as Played
January 28, 2025 6 mins
Sekslalki to zaledwie krótki rozdział w dużo bardziej złożonej opowieści o tym, jak technologie poszerzają pole współczesnej seksualności. Łatwo dostępna pornografia, sekskamerki, seksczaty, seks-VR, seksaplikacje, rosnący w zawrotnym tempie rynek gadżetów erotycznych… Rewolucja cyfrowa nie tylko nie omija seksualności, ale niekiedy wręcz zdaje się na niej ogniskować.
O tym, polecając teksty kultury, piszę w felietonie À propos sek...
Mark as Played
December 20, 2024 6 mins
Stoję w księgarni i z konsternacją wpatruję się w książkę Barbary Dolińskiej „Bezdzietność. Perspektywa społeczno-kulturowa” – przez lata jedną z nielicznych pozycji na temat niedzietności na polskim rynku wydawniczym. Na okładce widać otwartą, wymownie pustą matrioszkę. Rozpołowiona, drewniana figurka obrazuje przede wszystkim brak. To zrozumiała ilustracja historii o trudzie pogodzenia się ze stratą wizji siebie jako rodzica. Ale...
Mark as Played
October 24, 2024 6 mins
Za nieufnością do instytucji, skłonnością do teorii spiskowych oraz strachem przed obcymi stoi wciąż żywa w naszym społeczeństwie trauma okresu wojennego. To perspektywa wpisująca się w popularną w ostatnim czasie falę publikacji i przekładów dotyczących kolektywnej traumy oraz traumy przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Pojęcie traumy uległo jednak w ostatnich latach zauważalnemu rozmyciu. Wraz z wejściem języka terapeutycznego...
Mark as Played
September 25, 2024 6 mins
Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę obrazów dwa hasła – „uczeń” oraz „uczennica” – aby zobaczyć, w jaki sposób dziewczynki są nieustannie wpychane w seksualne konteksty. Pierwszy wynik obfituje w zdjęcia okularników z książkami, drugi – obrazy dziewczynek z fantazji erotycznych, w krótkich spódniczkach i kusych bluzkach, ledwo dopinających się na ciałach, które niewiele mają wspólnego z okresem wczesnego dojrzewania. Czy kogoś to jedna...
Mark as Played
August 27, 2024 6 mins
W obliczu obecnego kryzysu uchodźczego i klimatycznego migracja nie zawsze okazuje się „skuteczną strategią przetrwania”. Wręcz przeciwnie – bywa śmiertelną pułapką w ucieczce przed innymi śmiertelnymi pułapkami. I jeśli nie znajdziemy szybko systemowych rozwiązań, liczba pułapek i śmierci będzie się dalej mnożyć.

O tym, polecając teksty kultury, piszę w felietonie À propos szlaków migracyjnych.
Zuzanna Kowalczyk

Wersję audio felieton...
Mark as Played
July 24, 2024 6 mins
Na odkopane z archiwum nagranie nałożono na TikToku i Instagramie napis „Najwyraźniej to było plus size w 2003 roku”, w niektórych wariantach: „I jak mamy nie mieć problemów z wizją własnego ciała?”. Choć tego typu komentarze pokazują istotną zmianę, jaka zaszła w urealnieniu wyśrubowanych standardów urody, w praktyce sytuacja nie zmieniła się za bardzo. Owszem, coraz więcej mówimy o „ciałopozytywności”, różnorodności i naturalnym ...
Mark as Played
June 19, 2024 6 mins
Jak pisze teoretyk kina André Bazin, fotografia „uwolniła sztuki plastyczne od obsesji podobieństwa” i tym samym utorowała drogę nowym formom wypowiedzi artystycznych. Formom, które po wielu dekadach zmian nierzadko stawiają opór poznawczy. Komunikują się z widzem nieoczywistym językiem, wymagają wysiłku i ciekawości w odbiorze. 

O tym, polecając teksty kultury, piszę w felietonie À propos sztuki współczesnej.
Zuzanna Kowalczyk

Wersję...
Mark as Played
May 30, 2024 6 mins
Podobno satysfakcję z pracy najłatwiej ocenić na podstawie odpowiedzi na pytanie: „Czy gdybyś mógł/mogła przestać teraz pracować, to czy byś się na to zdecydował/zdecydowała?” Z mojego doświadczenia wynika, że nawet bardzo spełniające się zawodowo osoby najczęściej odpowiadają, że choć chciałyby dalej zajmować się tym, co robią w pracy, zwolnione z takiego obowiązku na pewno zdecydowałyby się pracować mniej i spokojniej.

O tym, pole...
Mark as Played
April 18, 2024 5 mins
Z pewnością znacie to zdanie: „Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki”. Ten cytat z napisanego w 1789 roku listu Benjamina Franklina do Jeana-Baptiste’a Le Roy przypomina się regularnie, gdy przychodzi czas wyborów lub rozliczeń PIT-ów.

Wtedy też powracają echa odwiecznej dyskusji o tym, czy płacimy zbyt niskie, czy zbyt wysokie podatki (jako że mało kiedy padają w niej głosy, że płacone podatki są w sam raz). Jest to przede...
Mark as Played
March 26, 2024 5 mins
Na pewno to znacie: „sukces to 1 procent talentu i 99 procent ciężkiej pracy”. Zdanie to raz przypisuje się Albertowi Einsteinowi, kiedy indziej – Thomasowi Edisonowi. Niezależnie jednak od tego, który z nich wypowiedział te słowa jako pierwszy, obu uznajemy za genialnych. Tylko właśnie: genialnych, czyli jakich? Czy na pewno przede wszystkim „ciężko pracujących”?

O tym, polecając teksty kultury, opowiada Zuzanna Kowalczyk.

Tekst uka...
Mark as Played
January 23, 2024 5 mins
Tempo rozwoju technologii mających wydłużać ludzkie życie nie zwalnia nas co prawda z konieczności dbania o zdrowie i życiowy balans, ale wspiera – i będzie wspierać coraz mocniej – ich niedobory w nieoczekiwanym dotąd stopniu. Tylko czy to aby na pewno kierunek zmian, jakiego potrzebujemy? Czy długie życie to zawsze dobre życie?

O tym, polecając teksty kultury, opowiada Zuzanna Kowalczyk.

Tekst ukazał się w styczniowym (01/2024) num...
Mark as Played
December 20, 2023 31 mins
A co gdyby to przyjaźnie, a nie małżeństwa, stały się centrum naszego życia? Takie pytanie stawia w tytule swojego artykułu dla magazynu „The Atlantic” dziennikarka Rhaina Cohen/ Pokazując, jak bardzo w ostatnich dekadach zmienił się społeczno-kulturowy (a w niektórych krajach również prawny) obraz tego, co rozumiemy pod pojęciem związku romantycznego, Cohen zastanawia się, jak to możliwe, że „pomimo tych wszystkich przemian nie zm...
Mark as Played
November 23, 2023 26 mins
Szóstego czerwca 1971 roku zachodnioniemiecki magazyn „Stern” opublikował jedną z najgłośniejszych okładek w historii. Serię zdjęć różnych – w tym znanych publicznie – kobiet przecinał żółty pasek z napisem Wir haben abgetrieben! – „Miałyśmy aborcję!”. Trudno uwierzyć, że pół wieku później znajdujemy się w Polsce w sytuacji, gdy podobne gesty są koniecznością.
O tym, polecając teksty kultury, opowiadam w podcaście À propos praw rep...
Mark as Played
November 15, 2023 26 mins
Dlaczego Indie to jeden z najbardziej zróżnicowanych wewnętrznie krajów świata? W jak dużym stopniu opieramy swoje wyobrażenia o tym kraju na zlepku stereotypów i rażących uproszczeń, a w jakim znane nam obrazy trafnie odzwierciadlają złożoną, hinduską rzeczywistość? Z czego biorą się w Indiach wyjątkowo głębokie nierówności społeczne i radykalne formy wykluczeń? I w jakim kierunku oraz w jakich obszarach Indie doznają dziś najwięk...
Mark as Played
October 10, 2023 24 mins
Co nas uwodzi w kunszcie? Czemu kunszt zachwyca i jak się go osiąga? Czy kunszt zawsze oznacza bezgraniczne poświęcenie dla sztuki, umiejętności, rzemiosła? Jakie są kulisy jego wykuwania i czy jesteśmy w stanie zdefiniować geniusz? O tym wszystkim opowiadam w odcinku A propos kunsztu, polecając następujące teksty kultury:
Mark as Played
September 19, 2023 24 mins
800 702 222 – Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym
22 484 88 01 – Antydepresyjny Telefon Zaufania Fundacji Itaka
116 123 – Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym
116 111 – Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
To bezpłatne numery telefonów pomocowych. Jeśli komuś się wydaje, że powtarzanie tych cyfr przy okazji rozmowy o zdrowiu psychicznym jest przesadą, przypomnę (za Światową Organizacją...
Mark as Played
August 22, 2023 24 mins
Wschodnioznawca i socjolog Jakub Rybicki w swoim wystąpieniu na konferencji TEDx powiedział: „Podróże kształcą, ale bywa też, że zubażają. (…) Zakładamy, że podróże nas wykształcą same z siebie, że nie musimy w to wkładać wysiłku. [To nieprawda] – musimy”. Ten „wysiłek” wymaga jednak coraz większej stanowczości. Bez jego podjęcia istnieje bowiem wysokie ryzyko zadeptania świata do cna. A przecież można inaczej.



O tym, polecając teks...
Mark as Played
July 19, 2023 22 mins
„Rzeki dają nam nie tylko wodę. Płyną przez nasze życie, tak jak przez wszystkie krainy na Ziemi. Ale odkąd potrafimy je okiełznać, czy nie przestaliśmy ich należycie szanować?” – pyta narrator monumentalnego filmu Rzeka, Willem Dafoe, przy akompaniamencie Australijskiej Orkiestry Kameralnej i muzyki zespołu Radiohead.

W podcaście À propos rzek, polecając teksty kultury, opowiadam nie tylko o dokumencie autorstwa Jennifer Peedom.

Zu...
Mark as Played

Popular Podcasts

    If you've ever wanted to know about champagne, satanism, the Stonewall Uprising, chaos theory, LSD, El Nino, true crime and Rosa Parks, then look no further. Josh and Chuck have you covered.

    24/7 News: The Latest

    The latest news in 4 minutes updated every hour, every day.

    Crime Junkie

    Does hearing about a true crime case always leave you scouring the internet for the truth behind the story? Dive into your next mystery with Crime Junkie. Every Monday, join your host Ashley Flowers as she unravels all the details of infamous and underreported true crime cases with her best friend Brit Prawat. From cold cases to missing persons and heroes in our community who seek justice, Crime Junkie is your destination for theories and stories you won’t hear anywhere else. Whether you're a seasoned true crime enthusiast or new to the genre, you'll find yourself on the edge of your seat awaiting a new episode every Monday. If you can never get enough true crime... Congratulations, you’ve found your people. Follow to join a community of Crime Junkies! Crime Junkie is presented by audiochuck Media Company.

    The Clay Travis and Buck Sexton Show

    The Clay Travis and Buck Sexton Show. Clay Travis and Buck Sexton tackle the biggest stories in news, politics and current events with intelligence and humor. From the border crisis, to the madness of cancel culture and far-left missteps, Clay and Buck guide listeners through the latest headlines and hot topics with fun and entertaining conversations and opinions.

    Dateline NBC

    Current and classic episodes, featuring compelling true-crime mysteries, powerful documentaries and in-depth investigations. Follow now to get the latest episodes of Dateline NBC completely free, or subscribe to Dateline Premium for ad-free listening and exclusive bonus content: DatelinePremium.com

Advertise With Us
Music, radio and podcasts, all free. Listen online or download the iHeart App.

Connect

© 2025 iHeartMedia, Inc.