#117 Niewidzialny Turnicki Park Narodowy - Marcin Mystkowski - Black Hat Ultra Podcast

chcesz, aby podcast działał dalej? Wspieraj moją działalność!
💥 http://www.patronite.pl/blackhatultra/posts 💥

Zabieram Was dzisiaj do dzikiego lasu. Las ten znajduje się na Naszej południowo-wshodniej granicy między Przemyślem, a Ustrzykami Dolnymi. Na tym to terenie, od prawie stu lat, różne organizacje próbują stworzyć Turnicki Park Narodowy. Są ku temu powody, bo jest to teren dzikiej Puszczy Karpackiej, dający schronienie wielu chronionym gatunkom zwierząt i roślin.

Jednak dziś ten obszar ma funkcję lasu gospodarczego, co oznacza mówiąc krótko, że pracownicy Zakładów Usług Leśnych, na zlecenie Lasów Państwowych dokonują zakrojonych na szeroką skalę wycinek. Rozmawiam z Marcinem Mystkowskim, pomysłodawcą projektu Niewidzialny Turnicki Park Narodowy. Rozmawiamy o tym dlaczego tak trudno ustanowić Park narodowy w Polsce, jakie siły stoją za tymi decyzjami, jaki jest stosunek Lasów Państwowych i co się okazuje ważniejsze, jakie są obawy społeczności lokalnej.

Nagrałem ten odcinek, aby pobudzić Naszą świadomość tego miejsca i przekonać do tego, że każda Nasza wizyta tam, może uratować niejeden pomnik przyrody. Zadbajmy o to aby Turnicki był widzialny.

Posłuchajcie!

https://niewidzialnypark.pl/
https://www.facebook.com/turnickiparknarodowy https://www.instagram.com/turnickiparknarodowy/

#turnicki #niewidzialnyturnicki #parknarodowy #lasypanstwowe #zakladusluglesnych #wycinka #wycinki #wycinkilasu

Episode Transcript

(00:03):
Witajcie w podcaście Black Hat ultra.
Zabieram was dzisiaj do dzikiegolasu Las.
Ten znajduje się na naszej południowo wschodniej granicy
między Przemyślem a usterkami Dolnymi.
Na tym to terenie właśnie od prawie 100 lat.
Różne organizacje próbują stworzyć tur Nicki Park

(00:23):
Narodowy. Są ku temu dobre powody, bo jest
to teren dzikiej Puszczy karpackiej, dający schronienie
wielu chronionym gatunkom roślini zwierząt.
Jednak dziś ten obszar ma funkcję lasu gospodarczego, co
oznacza, mówiąc krótko, że pracownicy zakładów usług
leśnych. Na zlecenie Lasów Państwowych
dokonują zakrojonych na szeroką skalę wycinek.

(00:45):
Rozmawiam z Marcinem myszkowskimpomysłodawcą projektu
Niewidzialny Kurnicki Park Narodowy.
Rozmawiamy o tym, dlaczego tak trudno ustanowić park Narodowy w
Polsce, jakie są siły stojące zatymi decyzjami, jaki jest
stosunek Lasów Państwowych i co się okazuje?
Ważniejsze, jakie są obawy społeczności lokalnej?
Nagrałem ten odcinek, aby pobudzić naszą świadomość tego

(01:06):
miejsca i przekonać do tego, że każda wizyta tam może uratować
niejeden pomnik przyrody. Zadbajmy o to, aby tor Nicki był
widzialny. Posłuchajcie.
Cześć, Marcin, Witam cię serdecznie cześć dzięki za
zaproszenie. Dziękuję za odwiedziny.

(01:29):
Zajmujesz się na codzień tur nickim parkiem Narodowym.
Przynajmniej jest to jedno z Twoich działań, ale opowiedz
trochę o sobie, jak w ogóle doszło do tego, że się zająłeś
tym wspaniałym terenem koło Przemyśla, gdzie są twoje
korzenie i co cię co Cię, co cięw ogóle przyciągnęło?
Do tego lasu wspaniałego tak to to to pytanie maratończyka i ta

(01:54):
odpowiedź też będzie dosyć długa.
Także także rozsiądźcie się wygodnie w fotelach, bo to nie
jest takie proste. Dlaczego?
Dlatego, że przede wszystkim moje korzenie są na niżu
Mazowieckim. Fillm nie mam wiele wspólnego z
pogórzem i tamtymi stronami, natomiast no tak coś mnie

(02:17):
faktycznie przyciągnęło. Myślę, że to jest wieloetapowa
historia przyciągania. Zaczęło się od no takich
wartości przyrodniczych i szacunku dla przyrody, którą.
Ściągnąłem z domu, następnie zacząłem po prostu szwendać się
po różnych nieużytkach lasach miejsca, które na pierwszy rzut

(02:41):
oka niewiele oferowały, ale mówiąc krótko szukałem
samotności, ale tutaj w obrębie Warszawy czy Wyjeżdżałeś?
Jest różnie. Mam nieźle złożoną Szwecję po
łaziłem po Norwegii takim moim ulubionym miejscem bez wątpienia
jest. Kampinoski jak patrzę czasem na

(03:02):
moją mapę Google maps to po prostu widzę mnóstwo tych
czerwonych podbijanych. Podobnie teraz wygląda kurnicki.
Tak to jest to jest moje oczko wgłowie, ale zaraz do tego zaraz
do tego dojdę. No i i tak kampinoski park
Narodowy stał się dla mnie taką takim tigerem do zainteresowania

(03:23):
się w ogóle parkami narodowymi iw ogóle ideą fillm ścisłej
ochrony i takiego połączenia tejkoncepcji z jednej strony
ochrony przyrody ale z 2 strony też ot.
Wartości na. Na osoby, które chcą się
zachwycić, tym tym dobrem fills,bo to odróżnia de facto parki

(03:44):
narodowe od rezerwatów do rezerwatu Nie możesz wejść do
Parku Narodowego w wyznaczonych miejscach Możesz możesz wejść,
może zachwycić się możesz robić różne ciekawe rzeczy.
Fillm i i tak i przyznam, że jeszcze kilka lat temu nie
słyszałem o tur nickim. Także wiecie, jeżeli wy także
dla was to też jest pierwsza styczność, to to to Jestem ja

(04:09):
sprzed kilku lat, także być możekogoś uda się tym tematem
zainteresować. Potem była książka Adama
Rybińskiego pod tytułem Hajs gryteż bardzo polecam podtytułu
krajobraz bocznych dróg, co też dużo mówi o także o tym miejscu,
ale i też o. Jakiejś zajawce właśnie

(04:30):
schodzenia z tych utartych szlaków fillm i tam jest cały
rozdział pod tytułem Łyko, któryjest poświęcony właśnie pogórzu
przemyskim temu i tej niesamowitej nie odkrytej
krainie i w zasadzie to mnie to mnie zacząłem czytać, zbierać
informacje, przygotowywać sobie wyprawy, bo wtedy właśnie miałem

(04:52):
taki system wypraw tak, czyli gdzieś tam kilka dni w dziczy
spanie w hamaku. Yy tak zupełnie zupełnie poza
poza szlakiem i w międzyczasie wydarzyła się hist.
Teoria, o której myślę wiele osób w Polsce słyszało, czyli
blok. Parada wycinki zainicjowana

(05:15):
przez inicjatywy Dzikie Karpaty i tutaj tutaj łączą się jakby te
2 wątki, bo ja też na codzień zajmuję się komunikacją
marketingową. Jestem strategiem, mam swoją
swoją firmę zajmującą się różnymi rzeczami związanymi z
komunikacją. I gdy wybuchła pandemia,
uprzedzałem, że to będzie długa historia, także gdyby wybuchła

(05:36):
pandemia w 2019. Byłem, że no dobra, coś trzeba
robić komuś trzeba pomóc, coś się zaangażować.
To był też taki moment, w którymwiele osób odkrywało po prostu
swoje swoje okolice. Byliśmy trochę mimo Wszystko
pozamykanie i to też z moich obserwacji.

(05:58):
Wiele osób jakby dało taki impuls do do działań właśnie pro
naturalnych pro przyrodniczych. Sporo osób zainteresowało się po
prostu lasem, bo w naszej szerokości geograficznej.
Jednak to miejsce fillm ma największą siłę przyciągania i
taki od 2019 roku po prostu łączę swoje swoje zajawki

(06:22):
przyrodnicze z byciem. Na takim gościem od od od od
kampanii społecznych trochę inicjatywie dzikie Karpaty już w
tamtym czasie. Coś odpowiadałem, zrobiłem
stronę, zrobiliśmy kilka, kilka rzeczy.
Natomiast bezpośrednio blokada była takim punktem wyjścia, że

(06:45):
dobra, to już nie tylko. Sam zachwyt, ale trzeba się tam
zaangażować, coś trzeba, coś trzeba zrobić.
Uczestniczyłeś w tej blokadzie? Uczestniczyłem w blokadzie nie w
jej pierwszym pierwszym rzucie. Uczestniczyłem to zbyt dużo
powiedziane. Po prostu spędziłem tam.

(07:05):
Jakiś czas i w ogóle mam taki pomysł może, bo wiesz, łapię się
często na tym, że że wszyscy wiedzą, gdzie jest kurnicki,
więc może opowiedzmy, gdzie jestkurnicki i.
Czym to się z czym to się je? Więc tak kurnicki to jest
południowo wschodni kraniec Polski miejsce, które jest na

(07:29):
styku krawędzi w zasadzie 2 krain to jest pogórze przemyskie
i góry słonne fillm. I i tak no często to miejsce
jest mylone, w pewien sposób z bieszczadami tak no bo jest to
teren, wiesz co jak ja spojrzałem na mapę to dla mnie
najprostszym w jednym zdaniem można to ująć, że to jest obszar
między przemyślem a usterkami dolnymi czy to jest fer?

(07:49):
Tak to jest to jest dokładnie ferii to mówi i to mówi wiele o
tym o tym miejscu natomiast pod różnymi względami pod względem
geologicznym, także częściowo względem przyrodniczym jest
sporo różnic między między właśnie między tur Nickim między
między Pogórzem, bo w dużym na potrzeby naszej rozmowy B.

(08:11):
Będę mówił głównie o pogórzu przemyskim, jakby to jest dla
mnie synonim synonim tur nickiego.
Więc tak to jest, to jest ten skrawek miejsce często mylone z
bieszczadami, miejsce nieodkryte, miejsce dzikie w
przez wiele przez wiele osób zajmujących się naukowo przyrodą

(08:37):
lasem, siedliskami Fillm no, w zasadzie porównywalne wyłącznie
z białą wieżą i z. Z bieszczadzkim parkiem
Narodowym o czymś to świadczy, bo tutaj jednym tchem wymieniam
po prostu naj najdziksze, najbardziej cenne przyrodniczo
miejsca w Polsce. Natomiast pogórze przemyskie

(08:58):
Kurnicki to jest w zasadzie Las gospodarczy.
W tym momencie tak tak można. Zgodnie z literą prawa, zgodnie
z klasyfikacjami to jest Las gospodarczy.
No i teraz i teraz zbliżamy się do do tej do tej blokady, bo
musicie sobie wyobrazić, że kurnicki fillm.

(09:20):
To miejsce absolutnie niezwykłe.To to to się od razu czuje na
sam sam teren projektowanego turniskiego Parku Narodowego to
jest około 18000 ha, więc de facto spory.
Kawałek terenu, ale też nie jakiś niesamowicie rozległy.

(09:41):
Jesteś w stanie w ciągu kilku dni naprawdę wiele ciekawych
miejsc miejsc zobaczyć. To jest miejsce, w którym mamy.
No jeżeli ktoś był w Bieszczadach, na pewno kojarzy
to miejsce, to kojarzy bieszczady z dużymi jodłami z
potężnymi bukami. I tak właśnie wygląda między

(10:01):
innymi tur Nicki Fundacja Dziedzictwo przyrodnicze.
Które? Która w zasadzie od.
Długiego czasu już wspiera starania o o powołanie Parku
Narodowego na tym na tym tereniepodczas inwentaryzacji drzew o
wymiarach pomnikowych. No naliczyła ich grubo ponad

(10:25):
6000, a według dzisiejszej klasyfikacji, bo tam się
zmieniły. Trochę trochę te wymiary właśnie
brzegowe, no myślę, że no. Szacuje się w tym momencie na na
około 10000 właśnie drzew o wymiarach pomnikowych, więc.
To jest miejsce, które? No niesamowitą energią z tych z

(10:47):
tych drzew. No to też to nie są tylko
drzewa. To są też oczywiście mieszkańcy
fillm. Mieszkańcy tego tego lasu.
No i tak jak mówię to. To jest Las gospodarczy, no i
teraz. Lasy Państwowe mogą przyjść i
zrobić wycinkę tych pięknych starych drzew.
Tak po prostu nie tylko mogą, ale po prostu to robią i to

(11:08):
robią na bardzo dużą skalę. Są tak zwane pule, czyli plany
urządzania lasu. To są takie wieloletnie plany
pozyskania drewna na danym na danym terenie i ten i ten pól,
który jest ustanowiony od 2016 do 26 roku, no po prostu
zakładał bardzo dużą, bardzo intensywną.

(11:31):
Wycinkę tak na mapie, która obrazują, która obrazuje tą tą
skalę wycinek, to po prostu mamycały teren górnickiego.
To jest jedna wielka Czerwona plama Fillm osoby które.
Które pracują przy przy pracach leśnych tak zwani zu lowcy no

(11:51):
mówią, że po prostu nigdy tak tak, tak się nie cięło w tym w
tym rejonie i że to jest po prostu jakiś obłęd sól.
Od czego Jestem zakład usług leśnych o k budziło to budziło
to niepokój zarówno strony naukowej strony przyrodniczej
była apele osób, które zajmują się tym właśnie w sposób

(12:13):
zawodowy, naukowy monitorowaniemsiedlisk.
I oceną po prostu tego, co co wyrabia się na tym na tym
terenie. Natomiast no kiedy argumenty
takie grzeczne naukowe przestająprzestają w pewien sposób
rezonować, to czasem po prostu obywatele podejmują inicjatywę i

(12:35):
coś i coś robią. No i myślę, że myślę, że z
takiej właśnie. Z jednej strony złości z 2
strony. Bez bezsilności Tak dokładnie
zrodziła się zrodziła się blokada projektowanego tur
Nickiego Parku Narodowego blokada, która ma wymiar głównie

(12:58):
symboliczny, bo to jest to jest blokada tylko jednego
wydzielenia. No trudno tak naprawdę garstce
osób zablokować pracę leśne na całym dużym.
Dosyć zwartym kompleksie faktycznie wtedy, kiedy kiedy
inicjatywa inicjowała tą tą tą tą blokadę, trwały tam trwały

(13:22):
tam prace leśne, padały duże drzewa i to to był.
To był ten bezpośredni spust do do do tych, do tych działań
zrobiło się o tym dosyć dosyć głośno też inicjatywa dzikie
Karpaty. To stoi to jest grupa, to jest
grupa osób, którzy upominają sięwłaśnie w o zachowanie starych

(13:45):
drzew. Jak sama nazwa wskazuje, ich
obszarem zainteresowania jest sąprzede wszystkim właśnie
Karpaty, czyli czyli tutaj ten południowo wschodniej,
południowo wschodnia część Polski.
I tak wiele osób. Wtedy myślę, że pierwszy raz
usłyszało o o tur nickim też pojawiały się apele, żeby do tej

(14:08):
blokady. Blokady dołączać czy ta pogada
pomogła coś w ogóle dała jakiś efekt i czy było dużo spięć z
surowcami na na miejscu? Jak to wyglądało?
Na pewno kilka kilka efektów tych działań jest jest
zauważalnych, no przede wszystkim ten efekt zwiększenia
świadomości tego tego miejsca wśród mieszkańców Polski,

(14:31):
prawdopodobnie również samego, również samego regionu.
Także to to na pewno trzeba zapisać tutaj jako.
Jako sukces czy coś, czy coś dała w takim sensie praktycznym?
Mm, no tak jak powiedziałem, to ma wymiar przede wszystkim
symboliczny. Tak na.

(14:54):
Bardziej medialnie to zadziałało.
Tak zadziałało medialnie. Wiesz ta blokada cały czas trwa,
są tam osoby, znam te osoby lubimy się szanujemy natomiast
no i ta ta blokada funkcjonuje, a ona się teraz przeradza i
przeradza. Jednak w myślę, że coś trochę
innego właśnie w monitorowanie tego, co się dzieje na terenie

(15:16):
toruńskiego, to jest na pewno ważne, ważny aspekt w
informowaniu o tym, jak prowadzona jest ta ta.
Ta gospodarka Leśna, ja tam na tą na tą blokadę trafiłem.
Chciałem zobaczyć, chciałem poznać ludzi.
Chciałem przyjrzeć się temu wszystkiemu od od środka i w

(15:37):
zasadzie z tych moich wcześniejszych doświadczeń
przyrodniczych i stej z tego czasu spędzonego na blokadzie.
Jakby zrozumiałem, że to co robią osoby z inicjatywy jest
szalenie istotne. Natomiast to nie jest moja
poetyka. Po prostu tak bo.
Musicie wiedzieć też, że no to jest to jest południowy kraniec

(16:00):
tej owianej złą sławą ściany wschodniej.
To jest fills. W zasadzie sam środek takiego
najdłuższego i prawdopodobnie najbardziej intensywnego
konfliktu społecznego z przyrodąw centrum.
I będąc na blokadzie w bardzo jasny sposób tego doświadczyłem,

(16:25):
to znaczy ta blokada jest zaraz obok wiazd do lasu.
Też przy przy jezdni asfaltowej,którą jeżdżą samochody, które
jadą od makowej. Czy od powiedzmy dużym
uproszczeniu od Przemyśla do ustrzyk dolnych i czuć było po

(16:49):
prostu w oczywisty sposób niechęć przejeżdżających osób
nie mówi o wszystkich, natomiastwiesz, bardzo łatwo przedstawić
ludzi, którzy przyjeżdżają jakbyzewnątrz i coś blokują.
Nie uniemożliwiają pracę. Wiesz w lesie no Lasy Państwowe

(17:09):
są znaczącym pracodawc. Są więc łatwo to Wszystko
przedstawić. Jako kate przyjechali
ekoterroryści. Tutaj nam mówią, jak mamy żyć.
To było bardzo, bardzo dojmujące.
I tak to było. To było dla mnie, to było dla
mnie może nie traumatyczne, ale zrozumiałem, że potrzebne są też

(17:31):
inne działania, w tym w tym regionie fills.
Takie, które umożliwią. Włączenie lokalnej społeczności
zrozumienie tego, co lokalna społeczność ma do powiedzenia.
Z tym, że lokalna społeczność was usłyszała jako normalnych
ludzi z normalnymi argumentami, a nie, że coś im blokujecie.

(17:52):
Zabieracie? Tak tak tak tak dokładnie więc
więc ja log dialog, dialog, rozmowa z zrozumienie i no bo
wiesz bardzo często właśnie te te takie intensywne konflikty
one mają jakąś swoją fazę ostrą,natomiast między między
kompromisem a ostrą fazą jest mnóstwo jeszcze tych odcieni

(18:13):
szarości tych warstw, które. Który trzeba zgłębić, żeby do
czegoś, żeby do czegoś dojść i tak naprawdę właśnie z tej
obecności na na blokadzie, jakbypojawił się pomysł zrobienia
czegoś czegoś innego, nie. Alternatywnego względem
inicjatywy, bo te działania mimoWszystko są komplementarne

(18:34):
rzeszą komplementarne, także z działaniami różnych innych
organizacji przyrodniczych działających na tym na tym
terenie, ale. To jest jakby taki brakujący
element, którego no nie było w tym w tym rejonie, a.
Starania o utworzenie toruńskiego Parku Narodowego

(18:55):
sięgają lat osiemdziesiątych, a nawet wcześniejszych.
I co postanowiłeś, jak postanowiłeś działać?
W związku z tym w głowie urodziłmi się po prostu taki.
Wspomniałem o tej poetyce. Tak wspomniałem o tych o tych
słowach, no myślę, że nasze teraz wrócę do tego nasze czasy

(19:16):
wymagają właśnie trochę nowego języka, trochę nowych pojęć,
jakby wprowadzania wprowa. Do do do rozmowy, jak i jakiejś
takiej dodatkowej warstwy i w odpoczątku myśląc o tur nickim o
tej Puszczy karpackiej rezygnowało mi w głowie słowo
niewidzialne i w zasadzie niewidzialny tur Nicki Park

(19:38):
Narodowy. To był w zasadzie sam sam
początek koncepcji, która przerodziła się w grę
obywatelską. Pomyślałem sobie, że może już
dość tego używania tego tego słowa projektowany kurnicki.
Czas przejść jakby z fazy teoretycznej do fazy praktyki.

(20:01):
A musicie też wiedzieć, że jakbyna gruncie dzisiejszego prawa
ten park ma bardzo małe szanse na powstanie, jakby musi się
zmienić prawo. Dlaczego?
Dlatego, że głos weta ma mają samorządy, to znaczy samorządy
po prostu. No zazwyczaj fillm w większości

(20:22):
przypadków na na tutaj, na polskim gruncie podchodzą
bardzo, bardzo ostrożnie lub wręcz.
To są przeciwne rozszerzaniu form ochrony przyrody, ponieważ
uznają to za zagrożenie dla swojego rozwoju i za coś, co po

(20:43):
prostu jest im niepotrzebne. W jaki sposób założenie Parku
Narodowego może ograniczać ich rozwój?
No wiesz, to jest dobre pytanie,ale też, ale też prawdop.
Nie można na nie na nie na nie długo odpowiadać.
W największym skrócie nie utarłosię w Polsce, że park Narodowy

(21:06):
jest silną marką, która przyciąga, wokół której można
budować zupełnie. Zupełnie jest to takie, bym
powiedział dosyć mocno krzywdzące Puszcza Białowieska
jest takim magnesem. Wspominałem o tym, że są pewne
pewne wyłomy, w tym w tym spojrzeniu i tutaj karkonoski
Park Narodowy też jest bardzo dobrym przykładem.

(21:27):
Tam jest pełna wola. I i poparcie samorządów, wręcz
samorząd postuluje rozszerzenie Parku Narodowego także.
No to jest taki jaskrawy przykład, że można, że można
inaczej. Wiesz, rezonuje mi w głowie
takie takie określenie, które niestety nie pamiętam nazwiska,
ale jeden z samorządowców fillm tamtejszych powiedział, że tutaj

(21:48):
nigdy nie będzie Eldorado, że tutaj tutaj nigdy nic już więc
się nie zmieni. Tak więc to jest takie wiesz, to
jest takie bardzo, bardzo zachowawcze.
Zachowawcze działanie i to w dużej mierze jakby też obrazuje.
Część nastrojów społecznych, które które obserwujemy, idę,
testujemy po prostu w tym w tym regionie, więc jak nic nie

(22:13):
będziemy zmieniać, to na pewno się nic nie zmieni.
Dokładnie dokładnie to co i co ito jest taki sposób myślenia, że
oni na przykład, bo rozumiem w słowie rozwój prawdopodobnie
zawierają się pieniądze. Ee, czyli co oni uważają, że
park Narodowy nie jest w stanie wygenerować żadnego przychodu
dla gmin? Wiesz, to jest to jest
generalnie taka sytuacja, że. Na tym terenie zresztą też w

(22:36):
wielu innych miejscach w Polsce Lasy Państwowe są.
W jakimś stopniu emanacją władzyi tak jest też właśnie na tym,
na tym na tym terenie zaraz opowiem o tym, jak ta gra
Obywatelska wygląda, ale jeszczejeszcze trochę sobie tutaj
opowiedzmy o samym krajobrazie 100% tego tego terenu to jest

(22:59):
nadleśnictwo bircza jedną nadleśnictwo mówiąc mówiąc
najkrócej rządzące tym terenem tak filler, bo jakby musimy też
wiedzieć, że tak jak wspomniałem, nadleśnictwo jest.
Czy Lasy Państwowe są znaczącym pracodawcą fillm finansują
budowę dróg ill przez system różnych dotacji, utrzymują

(23:24):
relacje z. Z lokalnymi graczami z lokalnymi
organizacjami bardzo głęboko wchodzą w tą w tą tkankę i tak
naprawdę to jest jak takie korpopo prostu w małej lokalnej
społeczności, ale nawet nie w takim wymiarze korporacji

(23:44):
Nowoczesnej korporacji, która działa, która uczy się, która
obserwuje, która popełnia błędy,ale wyciąga też wnioski.
To jest korporacja z 19 wieku Fillm wiesz z takim no.
Mówię to z takim żalem de facto,bo no Lasy Państwowe zarządzają

(24:05):
ponad 30 procentami powierzchni Polski i to jest takie, no to
jest uderzające, to jest państwow państwie.
I Lasy Państwowe są no w sposób bardzo radykalny, nieprzejednana
mamy przeciwne koncepcji Parku Narodowego, czemu?

(24:25):
Bo bo właśnie zostanie im ta władza odebrana, bo zostanie ją
odebrana władza. Przede wszystkim to burzy,
dogmat jest jest jest jest tak zwana zrównoważona gospodarka
Leśna, trwale zrównoważona gospodarka Leśna, Lasy Państwowe
zawsze boją się takich takich wyłomów w swojej władzy.
Bo musimy też wiedzieć, że w kolejce do ostatni park Narodowy

(24:49):
został powołany w Polsce w 2001 roku.
Można byłoby zaakceptować taki stan rzeczy, gdyby nie to, że w
kolejce czekają inne cenne przyrodniczo miejsca.
Mówię tutaj o Mazurach, mówię tutaj o takiej żywej teraz
koncepcji Fillm Parku NarodowegoDolnego obiegu odry no jest

(25:11):
generalnie bardzo dużo miejsc, które, które, które czekają na
uznanie, objęcie i ochroną, uznanie tak no park Narodowy
zawsze to jest to jest to, to jest ta najwyższa najwyższa
forma, ale. No tak w tych wszystkich
miejscach jest prowadzona gospodarka, która po prostu nie
nie licuje z tymi walorami przyrodniczymi, który, o których

(25:32):
tutaj, o których tutaj rozmawiamy w związku z tym.
No myślę, że to jest, że to jestobawa po prostu o swoją, o swoją
władzę, bo też warto powiedzieć,że Nadleśnictwa, nadleśnictwo
Bircza i jakby prace leśne prowadzone czy pozyskanie drewna
prowadzone w tym terenie fillm jest niedochodowe.

(25:55):
To jest, to jest największy paradoks, czyli to nawet nie
chodzi o pieniądze, to nawet to nawet nie chodzi o pieniądze.
Prawdopodobnie chodzi o pensje dla pracowników tak, ale
globalnie to przynosi straty. Ten teren dokładnie to Antoni
Antoni Kostka też osoba, która jest związana z Fundacją
dziedzictwo przyrodnicze używa takiego słowa, jeżeli powstałby
tam park Narodowy, to Lasy Państwowe na koniec nie miałby

(26:16):
więcej pieniędzy, ponieważ to nadleśnictwo jest niedochodowe,
to znaczy inne Nadleśnictwa z całej Polski po całej pieniądze
ze specjalnego funduszu. Który to fundusz jest yy, z
którego funduszu zasilane są Nadleśnictwa, które są
nierentowne między innymi nadleśnictwo, nadleśnictwo
bircza. Także no tak jest, to jest to

(26:37):
faktycznie gigantyczny paradoks.I to był też jeden z tych
przyczyn ów, które które tak bardzo mnie poruszyły, w tym w
tym w tym temacie. No bo to nie oszukujmy się
wszyscy potrzebujemy drewna i natym jest oparta, oparta, jakaś
część naszej naszej gospodarki, więc to nie chodzi o to, żeby
nie pozyskiwać drewna, ale dlaczego z takiego miejsca?

(27:00):
Dlaczego najstarsze egzemplarze tak, dlaczego?
Dlaczego z miejsca, w którym to po prostu się nie opłaca?
Naprawdę idea? Parku Narodowego, jakby nie ma
tutaj zbyt dużą słabych stron. No i na pewno tą słabą stroną
jest właśnie nastawienie części lokalnej społeczności, bo da się

(27:23):
odczuć, że. Nie wszyscy są fanami tego
pomysłu. Tak mówiąc, mówiąc tak
najbardziej liberalnie. A jakie są argumenty lokalnej
społeczności? Przeciw przede wszystkim taki
taki trzeba sobie podzielić argumenty na te emocjonalne i
racjonalne ten emocjonalny zawiera się w takim

(27:45):
stwierdzeniu. Nie powinni tutaj ludzie z całej
Polski do nas przyjeżdżać i mówić nam, jak mamy żyć.
To tak w największym skrócie to i tak bardzo mówię.
To tak tak bardzo grzecznie, bo zazwyczaj zazwyczaj jest to.
Jest to mówione bardziej dosadnie, bo twierdzą, że
założenie Parku Narodowego spowoduje, że ich styl życia się

(28:05):
będzie musiał zmienić. Tak znaczy przede wszystkim
wiesz, bo co? Bo przecież nadal będą mogli
chodzić do lasu, jakby tutaj tutaj właśnie warto.
Warto sobie to to Wszystko, to Wszystko jeszcze skonfigurować i
opowiedzieć, ponieważ tak są takie są takie parki narodowe, w
których niewiele można. Natomiast ustawa o parkach

(28:25):
narodowych jasno reguluje, że. Jeżeli dyrektor Parku Jakby
podejmie taką decyzję, to można zbierać grzyby można pozyskiwać
ch. Ust można robić różne rzeczy,
tak to to to jest w gestii. Tego jak park ma być zarządzany

(28:46):
jakim parkiem. Generalnie chce chce być to
działa w zależności od tego, jaki o jakim terenie mówimy, bo
no i inne na pewno możliwości może zaoferować biebrzański park
Narodowy, który jest terenem podmokłym, no nie ma tam zbyt
dużo ścieżek i tak dalej. No nie można tam robić wielu
rzeczy. Fills oczywistych względów, no a

(29:09):
inne walory inne możliwości możemy możemy sobie wyobrazić
tutaj właśnie na terenie na terenie tur nickiego.
Także jak często słyszę od osób,które mieszkają w otulinie
parku. No tak, ale nie będzie można
zbierać grzybów. Nie będzie można zbierać owoców
lasu. Od razu to to dementuje tak to

(29:32):
to wcale nie musi tak to wcale tak nie musi wyglądać.
To wcale nie musi wyglądać tak, że wejście do parku będzie
biletowane lub coś w tym stylu. Tak, czyli to jest trochę brak
edukacji tak społeczności lokalnej, że oni nie wiedzą tak,
ale też, ale też mówiąc uczciwienie wiele się wydarzyło.

(29:53):
W przyszłości, by faktycznie nawiązać dialog i taki realny
kontakt z osobami, które które mieszkają w otulinie
projektowanego parku i też właśnie na tym skupia się
projekt, który który zainicjowaliśmy wspólnie z
garstką osób. Wtedy garstką osób w styczniu 22

(30:14):
roku. Natomiast jeszcze jeszcze powiem
o o tym. Wspomniałem o tym argumencie
emocjonalnym. Ten argument taki już stricte
związany z pieniędzmi, no myślę,że jest ich kilka.
Pierwszy podstawowy stan na teraz jest.
Jest taki, że pracownicy zatrudnieni w lasach państwowych

(30:37):
versus ich odpowiednicy, osoby zatrudnione w parkach
narodowych. No ci w z parków narodowych
zarabiają po prostu znacznie mniej.
Także można sobie wyobrazić takitaki argument, w którym no to
same osoby, które mieszkają w okolicy czy są zatrudnione przez
narody. Dzieciństwo Bircha.
Jeżeli część z nich miałaby staćsię pracownikami parku, to to na

(31:01):
dzień dobry po prostu będą zarabiali prawdopodobnie gdzieś
tam w okolicach 30% mniej. No wiadomo, trudno przełknąć
taką stratę. Taką zmianę natomiast tak no są
wysuwane takie bardzo konkretne.Postulaty poparte bardzo
konkretnymi argumentami, by te zarobki zostały różnica w tych

(31:22):
zarobkach została mocno zniwelowana.
To to pierwsza sprawa. 2 sprawa no.
Część osób mieszkających w otulinie faktycznie żyje.
Z pracy przy wycince przy pracach leśnych.
Natomiast no warto tutaj powiedzieć o tym, że.

(31:44):
Jest to praca dosyć słabo płatna.
Jest to praca niebezpieczna to zaraz zaraz o tym powiem,
natomiast też tak proponująca bardzo niską stabilizację często
jest umowa o dzieło lub wręcz praca bez żadnej umowy.
Co warte podkreślenia i być możeto będzie zaskoczeniem dla wielu

(32:07):
osób jest to najniebezpieczniejszy zawód w
Polsce. Ginie więcej osób przy przy wy.
Chince lasu niż w kopalniach fills.
Dlaczego? No dlatego, że upadają wielkie
drzewa, dochodzi często do wypadków.
Do tego mamy choroby zawodowe. Z chociażby Boleriozę, no

(32:31):
wiadomo praca w lesie, kleszcze i tak dalej także no ta praca
nie daje zbyt wielu perspektyw ito też czuć podczas rozmów z
osobami młodymi, mieszkającymi wtych okolicach.
Oni się oni siebie tam nie widzą.
Oni w zasadzie Pier. Wszak dorosła decyzja często to

(32:52):
jest decyzja o wyprowadzce. W związku z tym to też nie jest
tak, że perspektywy są są jakieśbardzo słoneczne, w tym w tym
miejscu. Natomiast No wiesz, park
Narodowy oczywiście też jest znaczącym pracodawcą, ruch
turystyczny, ruch turystyczny, też projekty przyrodnicze, które

(33:15):
są często projektami wieloletnimi, także dają.
Konkretne zajęcie i konkretne źródło dochodów dla osób
mieszkających czy firm działających w, w tym w tym
regionie. Ruch turystyczny jest na pewno
nie do nie do przecenienia fillmlokalna wytwórczość to no teraz

(33:38):
oczywiście nie można powiedzieć,że nie ma tej lokalnej
wytwórczości, bo fillm. Wiemy i znamy wiele osób, które
produkuje sery, produkuje miody,jest miejscowe rękodzieło.
Zresztą ten teren jest bardzo bogaty kulturowo.
Co co muszę teraz powiedzieć? Ten teren jest w momencie powoli
odkrywany przez przez osoby z całej Polski.

(34:00):
Fills my w trakcie naszych działań też staramy się, żeby
te, żeby to odkrywanie przed było takie.
Wiesz w zrównoważony sposób, żeby dużo się mówi o tym, że
bieszczady są zadeptane. Aquaparki, wiesz różne rzeczy,
których które może, który byśmy nie chcieli, chyba dla tego

(34:22):
miejsca. My jako jako osoby z
wrażliwością przyrodniczą, natomiast no tak, no ruch
przyrodniczy jest pewną szansą dla tego, dla tego regionu.
Jest jeszcze jedna rzecz, o której o której często się nie
mówi, a która dla osób mieszkających w tym regionie

(34:42):
może mieć duże znaczenie. Cena Ziemi, cena ziemi w
Bieszczadach takich dobrych miejscach wersus ceny na pogórzu
przemyskim w zasadzie to jest, to jest to jest kilkakrotnie
mniej często osoby mieszkające wna na terenie pogórza mają

(35:03):
jednak trochę trochę tej ziemi skumulowanej, więc być może to
też to też ten ten ten aspekt ekonomiczny tutaj może mieć
spore znaczenie in plus. W kontekście Parku Narodowego
Żut trzeba też tutaj powiedzieć,że J.
Jest taki trend właśnie. Osadzania się na pogórzu

(35:29):
przemyskim sam znam wiele osób, które po prostu kupiło tam
ziemię po budowało się. Czy to są domy całoroczne, czy
czy, czy bardziej takie bazy wypadowe i wśród tych osób jakby
nie chcę generalizować, ale możepowiem tak, wszystkie osoby,

(35:49):
które znam, które się przeprowadziły, jakby są
zauroczone przyrodą. I właśnie ta przyroda była tym
bezpośrednim magnesem do tego, żeby.
Wybrać to miejsce na na na swój pierwszy lub 2 dom.
Tak rzeczywiście te tereny są obłędnie piękne.

(36:12):
Z tego co wiem, to nasze biegi ultra jeszcze się tam nie
odbywają, co jest ogromnym moim zdaniem szans.
Są na nową wspaniałą imprezę. Może uda nam się coś wspólnie
rozkręcić. W każdym razie powiedz mi,
wspomniałeś o grze terenowej, którą organizujesz.
Na czym ona polega? Właśnie to jest.

(36:32):
To jest gra Obywatelska w niewidzialny Kurnicki Park
Narodowy. Wspomniałem o tym, że przez lata
mówiło się o tym terenie jako terenie projektowanego parku.
W pewien sposób chciałem zerwać z tą z tą teoretycznie nością i
oddolnie poprzez działania wolontaryjne.

(36:53):
Pokazać to miejsce osobom z regionu.
To osobom mieszkającym w pobliskim Przemyślu osobom
mieszkającym na Podkarpaciu, aleteż pokazać mieszkańcom, jakby
gmin parkowych takiej nazwijmy, co może ciekawego dobrego dziać

(37:13):
się, jeżeli ten park Narodowy kiedyś stanie się
rzeczywistością, także gra Obywatelska w tur niski park
Narodowy jest takim taką sumą z pozoru błahych działań
niedużych. Niektóre z nich są większe,
niektóre mniejsze, inne zupełniew skali mikro.
Natomiast sum. Ma sprawia, że ten że to miejsce

(37:37):
staje się widzialne, zaczyna rezonować w nie tylko.
W głowach osób. Zewnątrz, ale też też wśród
osób, które które bezpośrednio tam tam mieszkają.
Zaczęliśmy w styczniu 22 roku. I do tej pory No minęło.

(38:01):
W tym momencie mamy 13 miesięcy prowadzenia tego tego projektu.
I udało się zrobić niesamowicie dużo, dużo rzeczy, ale powiem,
powiem, zanim opowiem o tym, co udało się zrealizować, to
powiem, bez kogo nie udałoby sięnic osiągnąć, bo równocześnie w

(38:21):
styczniu. Zaczęliśmy tworzyć taką taki
oddolny ruch wolontaryjne, którynazywa się kwitnąca auto olina.
Do takie pozyty. Dziwne wyrażenie właśnie miało
na celu, jakby budowanie takich takich pozytywnych skojarzeń,

(38:42):
jakby z generalnie z koncepcją zkoncepcją parku i i i takiej
troski po prostu o o to miejsce i kwit.
Otulina była, jest jest ruchem fillm wolontaryjne m oddolnym na
pokładzie. Teraz mamy prawie 200 osób z

(39:02):
całej z całej Polski, ale przedewszystkim w ogromnej większości
mieszkańców Fillm mieszkańców tego tego regionu, co jest dla
mnie niesamowitą, niesamowitym powodem do dumy bo.
Trzeba trzeba powiedzieć, że. Tak teraz osoby mieszkające

(39:24):
bezpośrednio tam zaczynają się upominać o to, żeby żeby ten
park Narodowy powstał, nawet jeżeli nie park Narodowy, to do
cholery po prostu coś tutaj musisię zacząć konkretnego dziać
tak, bo wiesz, musisz też wiedzieć, że ill.
Jakby to miejsce jest takim? Mam nadzieję było takim

(39:49):
synonimem marazmu, no bo z jednej strony mamy.
Bardzo, bardzo wartościową przyrodę, niezwykle bogatą
historię. Tak to od ogrodów
średniowiecznych. Poprzez ikoo Pisarstwo Fills,
jakby no jest niesamowity jest jest niesamowicie bogaty

(40:13):
kulturowo, ten ten teren i jednocześnie bardzo niewiele się
o nim mówiło. Bardzo niewiele się działo, nie
było żadnej praktycznej animacjikulturowej na tym na tym
terenie, więc to, co my robimy, to jest właśnie przełamywanie
tego marazmu, że tor Nicki może być seksi.
Po prostu kurnicki może być seksi.

(40:34):
I to jest i to jest właśnie takiwyraz tej troski o przyrodę, o
kulturę i te 2 te 2 nitki się bardzo ze sobą ze sobą wiążą.
I właśnie i właśnie to jest punktem wyjścia do do do
działań, które realizujemy w ramach gry Obywatelskiej.
Myślę, że takim takim, najbardziej takim najciekawszym

(40:55):
przykładem tych działań, które które podejmowaliśmy, to z
zrealizowaliśmy. 4 mikro festiwale fillm staramy się
oddawać ten cykl przyrody także był wiosenny mikro festiwal.
Był letni jesienny, teraz jesteśmy chwile dosłownie po po
zakończeniu zimowego mikro festiwalu odbywa się to w

(41:17):
formule fills spacerów przyrodniczych fills spotkań z
przyrodą, ale też spotkań z opowieściami z kulturą.
Jak wspomniałem, bardzo bogatą tego tego regionu i takim
największym wydarzeniem zdecydowanie, które udało nam
się przeprowadzić i na które jużteraz mogę was także.

(41:39):
Poprosić zaprosić to były wiankiwianki w czerwcu zeszłego roku.
No wiecie, musicie, musicie sobie zwizualizować, że jesteśmy
grupą ludzi, którzy mamy niewielkie oczekiwania.
Natomiast na wianki przy 300 osobach przestaliśmy liczyć nie

(41:59):
i co było po prostu takim momentem.
Jakby największej satysfakcji to, że faktycznie przyjechali
turyści, ale też przyszli ludziemiejscowi tak widzieli.
I, że coś się dzieje? Często też przyjąłem sobie taką
zasadę, że z każdym się Witam z każdym zamieniam 2 czy 3 słowa.

(42:20):
I właśnie jak przychodziły osobybezpośrednio z rybotycze, czyli
z takiego miasteczka, obok którego odbywa się ta impreza,
to zawsze wszyscy mówili z, a tylko przyszedłem.
Przyszłam zobaczyć, co tu się dzieje, nie, a potem widziałem
ich pół godziny później, jak Pissobie piwko ruszali nóżką
rozmawiali atmosfer. Na otwartości po prostu

(42:43):
towarzyszyła temu wszystkiemu i to było i to było wspaniałe.
To jest właśnie i teraz to co myrobimy tą grą, to jest to jest
stworzenie takiej przestrzeni dotego, żeby ludzie mogli ze sobą
rozmawiać, żeby żebyśmy mogli fillm.
Pewne mity obalać, żebyśmy moglisię do siebie zbliżyć.
Wiecie, park Narodowy może kiedyś tak, ale to i tak musi

(43:07):
się zacząć od od tego, że musimysię zgodzić, że warto po prostu
o to, o to miejsce się upomnieć i to jest to nie ma, to nie ma
barw politycznych, to nie ma to to to nie ma jakiegoś zakresu do
graficznego, po prostu to trzebaoddolnie wypracować fillm także
także tak poza tym w ramach Obywatelskiej gry w park

(43:29):
Narodowy. Tworzymy szla.
I oznakowania różnych ciekawych miejsc, które które na terenie
projektowanego tur nickiego są tych miejsc jest bardzo, bardzo
dużo też chętnie zaraz o tym opowiem kilka słów więcej, ale
powiedz jeszcze o tych szlakach,sami je tworzycie czy fills
porozumieniem z P kiem. No właśnie tutaj jest tutaj jest

(43:52):
ciekawa historia, bo mamy na pokładzie osoby, które należą do
przemyskiego PTU nie są to ill to co to co tworzymy, to są
szlaki wirtualne, nie są one w ciągnięte w tą taką oficjal.
Sieć PQ natomiast na naszych na naszych mapach które, które

(44:13):
które powstają, czy to właśnie siłami kwitnącej otuliny czy
inicjatywy dzikie Karpaty, te szlaki są są pozaznaczane fills?
To też jest wyraz tego, że no myślę, że w ciągu tego
ostatniego roku zrobiliśmy więcej dla promocji tego regionu
i nadal. Jakiegoś rytmu dla osób chcących

(44:35):
odkrywać to miejsce niż Lasy Państwowe przez ostatnie 2
dekady, bo tak są 3 szlaki na tym na tym terenie, ale te
szlaki są praktycznie nie do przejścia fatalnie oznakowane,
więc jak jesteście sobie w załóżmy w kampinoskim Parku
Narodowym albo Białowieży i widzicie szlaki co 200 300 m

(44:56):
odpowiednio oznakowane tamtego nie ma nie to to to w ogóle
odnaleźć się na tych szlakach tojest.
To jest to to to jest rzecz niemożliwa.
I to też jest właśnie takie takipotwierdzenie takiego
systemowego wpuszczania Fills Spuszczania na na to miejsce
zasłone niewidzialności, tak żeby najlepiej, żeby nikt się

(45:17):
tutaj nie interesował, żeby niktnie przyjeżdżał te drzewka, my
sobie będziemy drzewka tak zamieniać powolutku to cenne
miejsce w plantacje i w zasadzietyle.
No więc my próbujemy to odwrócićsuper fillm czy jeszcze jakieś
inne są siły, które oddolnie działają w w na tamtym obszarze

(45:38):
i i was wspierają? No właśnie to to, co
powiedziałem, czyli to tworzenietakiej platformy do tego,
żebyśmy mogli się poznawać, żebyśmy mogli się integrować.
Faktycznie przyciąga r. Różne ciekawe osoby i
organizacje i w zasadzie często jest tak, że jedno podanie dłoni
prowadzi nas do kolejnego, do kolejnego i do kolejnego takim

(46:02):
świetnym przykładem jest Fillm Uniwersytet Ludowy w nowych
sadach. Nowe sady to są to jest właśnie
o. Otulina fillm tego
projektowanego tur Nickiego Parku Narodowego.
Są tam niesamowite osoby, które zajmują się właśnie.
Pielęgnowaniem tych tradycji kulturowych tego tego regionu

(46:27):
bardziej jest ona bardzo bogata właśnie na styku Fillm świata
zachodniego i Wschodniego. Mamy tam mnóstwo cerkwi.
Fillm jak wspomniałem, jest ikoną o pisarstwo fills.
Jednym z osób, jedną z niesamowicie ważnych osób w tym
Uniwersytecie Ludowym jest Antoni Pilch.

(46:49):
Osoba, no jedyny znany mi lutni insta.
Osoba, która która. No po prostu poprzez śpiew
poprzez muzykę opowiada historiętego tego regionu i takich
takich punktów. Takich okazji do spotkań jest,

(47:09):
jest jest jest bardzo dużo. Innym przykładem jest dom
ukraiński w Przemyślu, który po wy.
Duchu wojny w Ukrainie też nabrał zupełnie innego wymiaru.
No ta działalność powiedz. Jest teraz dużo bardziej

(47:30):
intensywna z racji tego, że udzielają.
Wsparcia osobom, które które uchodzą z Ukrainy, fillm i tutaj
też okazało się, że mamy bardzo wielu, bardzo wiele osób, z
którymi właśnie możemy tą kulturę o tej kulturze
opowiadać. Zresztą też warto powiedzieć, że

(47:52):
w okresie śre. A także później to było takie
ten teren, to było takie multikulti.
Obok siebie mieszkały osoby. Polacy, Żydzi rusini, którzy
mają niedużo wspólnego z tymi z Rosją jako taką, ale właśnie z
terenami fillm dzisiejszej dzisiejszej Ukrainy fillm.

(48:16):
Były tam fale kolonizacyjne, także mamy.
Sporo śladów po osadnikach niemieckich, także absolutnie.
Absolutna mieszanka, tak i ludzie są na to historyczne
dowody, że to są, że to są. To jest historia.

(48:37):
Dobrych sąsiedzkich relacji, więc oczywiście to, co wydarzyło
się w 20 wieku, też szaleństwo nacjonalizmów.
Jakby to Wszystko przekreśliło. Natomiast natomiast tak dało
Radę żyć obok siebie we względnej harmonii, jakby
kooperować i my właśnie te te ślady w dużej mierze też

(49:01):
odkrywamy. Staramy się do tych tradycji też
w jakimś stopniu nawiązać, a powiedz, to są jakieś działania
odgórne. Ee, czyli gdzieś na poziomie nie
wiem ministerstwa i czy to w ogóle ma sens, skoro i tak
najpierw muszą się zgodzić władze lokalne na to, żeby coś
się tam wydarzyło w ogóle? No cóż, tutaj z kolei chciałoby

(49:24):
się swoją zasłonę milczenia na to na to spuścić, bo faktycznie
tych działań odgórnych jest niewiele, a jeżeli są to są to
działania, które są wyrażają sprzeciw.
Co prawda w trakcie kampanii wyborczych zarówno tej
prezydenckiej, jak i parlamentarnej, temat parków

(49:46):
narodowych był podnoszony. Jesteśmy fillm.
W zasadzie w roku wyborczym i wiadomo, że nic się nie
wydarzyło w tym w tym aspekcie. Zresztą tak jak wspomniałem,
musi się zmienić prawo, żeby parki narodowe mogły mogły
faktycznie powstawać. W jakim aspekcie, żeby odebrać
właśnie władzę samorządom lokalnym o promowaniu tych

(50:09):
najważniejszych decyzji tak zgadza się na chwilę obecną
samorządy mają prawo weta. Także, no po prostu bez bez
zmiany tutaj po prostu te parki finalnie nie powstaną.
Też warto tutaj powiedzieć, że w96 roku brakowało tylko jednego
podpisu do powołania toruńskiegoParku Narodowego.

(50:34):
I czego zabrakło Fills wtedy były takie tłumaczenia ministra
Żelichowskiego, że zabrakło pieniędzy, czyli nikt nie
kwestionował walorów przyrodniczych.
Była rada naukowa. Przy Ministerstwie.
Pozytywnie zaopiniowała projekt Parku Narodowego, zniszczył.

(50:55):
Równocześnie miało powstać. Miał powstać magurski park
Narodowy i kurnicki Park Narodowy i minister powiedział w
96 roku, no niestety nie mamy pieniędzy.
W związku z tym powstanie tylko magurski magurski faktycznie
powstał dzisiaj dzisiaj jest parkiem Narodowym, zresztą nie
tak daleko tur nickiego, natomiast od 96 roku myślę, że

(51:19):
każdy. Na jakiś obraz Polski w tamtym
czasie? No staliśmy się zdecydowanie
bogatszym krajem. To tak, to nie jest tak, że mamy
mniej pieniędzy. No od tamtego czasu pieniądze
się nie znalazły. Na na na na powołanie tego tego
miejsca. Dobrze, powiedz, co my biedni

(51:48):
słuchacze tego podcastu możemy zrobić na codzień.
Nie wiem, może jakąś petycję. Wiem, że możemy podpisać, a
jeżeli uważasz, że nie ma sensu walka o ten o park Narodowy, bo
tak powiedziałeś trochę, że nie wierzysz w to do końca.
To może co możemy właśnie zrobić, żeby podnieść
świadomość, że takie miejsce w ogóle istnieje na polskiej

(52:08):
mapie? To może to może tak zaraz powiem
co co warto zrobić, natomiast wiem, że wiele osób słuchających
biega duże długie dystanse są jesteście maratończyka mi, więc
to nie jest tak, że nie wierzę wpowołanie parku, tylko ta meta
jest bardzo daleko. Po drodze jest wiele innych

(52:31):
drobnych kroków, które my możemyzrobić.
Ja też wiem, że każdy każdy marzy o jakiejś formie
sprawczości. Chcemy się do czegoś do czegoś.
Przyczynić więc wśród wielu różnych możliwości działań.
Myślę, że jest jedna najważniejsza.
To jest obecność. To jest.

(52:54):
Obecność w takim wymiarze fizycznym to znaczy po prostu
przyjedźcie do tego miejsca. Odkryjcie je, zobaczcie.
Jakie jest niezwykłe? Dlaczego warto je chronić?
Z Warszawy jeździ się 4,5 godziny przez cały czas
autostradą można trochę ponad fillm niespełna 5 godzin

(53:18):
dojechać pociągiem z Warszawy doPrzemyśla, wsiąść na rower i po
prostu przeżyć niesamowitą przygodę żół mówiło się kiedyś
rzuć Wszystko i przeprowadzić się w bieszczady.
My to paraf rozkazujemy, rzuć Wszystko i przeżyj przygodę w
tur nickim. To jest naprawdę dobre miejsce
do przeżycia takiej takiej przygody.

(53:40):
Zresztą tutaj na marginesie powiem, że można wędrować przez
2 czy 3 dni. Naprawdę nie spotkać nikogo,
więc już jest niewiele takich miejsc, które oferują tego typu
możliwości doznania, więc obecność jest kluczowa, jest
najważniejsza. No bo wiecie, to też jest tak,
że jeżeli przyjedziecie, zachwycie się tą przyrodą,

(54:04):
będziecie spali w lokalnej agroturystyce.
Fills, kupicie coś w. Restauracji tam niezbyt dużo
restauracji. Muszę powiedzieć, ale ale tak
można można jakiś polecam bardzobar solarium w wojskowej,
naprawdę pyszne zupy. Każda wasza obecność jakby

(54:25):
zostawi taki też ekonomiczny ślad w tym w tym miejscu i
będzie takim żywym dowodem, że. I taką pocztówką z przyszłości,
że jest inny scenariusz, po prostu dlatego dlatego miejsca
po. To po 2 tutaj szczebelek niżej.
Oczywiście można po prostu się interesować w tym miejscem.
Tak fills jest są media społecznościowe, jesteśmy tam

(54:50):
bardzo aktywni. Polecam niewidzialny kurnicki
park Narodowy na Facebooku na Instagramie można śledzić
poczynania inicjatywy dzikie Karpaty, która kontynuuje swoją
pracę i i walkę w dużej mierze oto, o to miejsce są organizacje
takie jak Fundacja dziedzictwo przyrodnicze czy pracownia na

(55:11):
rzecz wszystkich istot. Szereg innych, także
organizacji, które regularnie konsekwentnie prowadzą projekty
badawcze, upominają się o to o to miejsce można oczywiście
podpisać petycję, natomiast no pamiętajmy, no te petycje mają
mają też wymiar symboliczny są taką są taką powiedziałbym takim

(55:34):
wstępem do aktywizmu bardzo często, więc one są pożyteczne i
i można można potraktować je jako taki dobry krok.
Żeby coś zrobić, ale zapraszam do tego, żeby nie poprzestawać
na tym i teraz. Polecę także taką petycję, która
właśnie została zainicjowana nietak dawno przez inicjatywy

(55:55):
dzikie Karpaty, którą całym sercem fillm wspieram i też
promujemy ją poprzez swoje kanały.
To jest petycja o. Nie wycinanie drzew o wymiarach
pomnikowych. Musicie wiedzieć, że w tych w
tym naszym nadleśnictwie może taskala nie jest taka gigantyczna.

(56:15):
To jest 50 60 drzew przeznaczonych do wycinki fillm
właśnie o wymiarach pomnikowych znaczy każdy z tych drzew.
To jest gigantyczna historia. Wiecie, niektóre pamiętają czasy
napoleońskie czy czy czas uchwalania konstytucji 3 maja
więc o każde z tych drzew warto warto.

(56:36):
Walczyć, ale sąsiednie nadleśnictwo krasiczyn, jakby to
już jest, to już jest jakiś obłęd bo tam jest 262 drzewa z
tego co kojarzę przeznaczone do właśnie o wymiarach pomnikowych
przeznaczone do do wycinki. No wydaje się, że.

(56:57):
Po prostu trzeba to zatrzymać. Petycja jest na pewno jednym z
elementów. Jednym z kroków do tego, żeby
żeby z takimi praktykami po prostu walczyć.
Rozmawiajcie z ludźmi, mówcie o tym miejscu, natomiast jeżeli
jest się biegaczami, no to czy biegaczami, czy jeździcie na

(57:18):
rowerze, to mam jeszcze jedną, jeszcze jedną.
Zaproszenie dla was po prostu tomoże stać się waszą mekką, to to
miejsce jest niesamowite właśniepod pod pod kątem zarówno i
biegania i i rowerów. Rowery mamy tutaj pozostałości

(57:38):
po państwie arłamów owskim. To był taki ośrodek rządowy,
powstały w latach pod koniec lat60.
Zostało z tego z. Z tego państwa romskiego jeszcze
sieć takich no po prostu wąskichdróg asfaltowych, więc na nawet

(57:59):
dla dla osób, które nie mają świetnych terenowych rowerów,
jest bardzo dużo miejsc niesamowitych do do do jazdy
filly, ale też też można jak najbardziej biegać.
Zresztą w zeszłym roku zorganizowaliśmy taki taką taką
wersję, powiedzmy z. Zerową triatlonu dla tur

(58:22):
nickiego udział wzięło z tego, co kojarzę około 10 osób.
I tutaj pozdrawiam. Być może należy do słuchaczy
Roland kuliński z z Przemyśla naco dzień mieszka na Wyspach.
No i właśnie Roland był inicjatorem tego tego triatlonu.
My z wielką przyjemnością wciągnęliśmy do to to działanie

(58:46):
do naszej gry Obywatelskiej w kurnicki Park Narodowy.
I w tym roku. Także będziemy chcieli powtórzyć
tą tą tą imprezę, także popłyniemy.
Pobiegniemy i pojedziemy na na rowerach.
Dla tur nickiego będzie miało tomiejsce prawdopodobnie w
sierpniu. Także ciepło będzie będzie

(59:10):
będzie będzie ciepło. Mówisz, że popłyniemy, jak tam
jest z obiektami wodnymi na terenie toruńskiego terenie tur
nickiego Fillm nie ma takiego miejsca, w którym można można
przepłynąć większe dystans, także rozwiązaliśmy to w trochę
inny sposób, po prostu jest. Z są sztuczne zbiorniki wodne w

(59:32):
okolicach Przemyśla i tam właśnie była ta część pływacka,
natomiast z bezpośrednio z tych fills tej plaży ruszyliśmy
rowerami już bezpośrednio do turnickiego i samo Bieganie
odbywało się już na na terenie projektowanego parku, ale

(59:53):
oczywiście rzeki jakieś. Z rzekami jest w ogóle
niesamowita historia, bo to miejsce często jest nazywane
doliną wiarą. Wiar, czyli czyli dopływ sanu,
to jest jedna z najczystszych rzek Polski miejsce.

(01:00:15):
Obezwładniające naprawdę to to wiary jest dziką rzeką.
Jest mean. Trującą rzeką bardzo, bardzo
malowniczo właśnie płynie przez przez przez dolinę, a wokół tych
dolin Fills Zbocza porośnięte starymi drzewami.

(01:00:38):
No wygląda. Wygląda to majestatycznie.
Zresztą wiecie, no to rzeka i generalnie woda to życie, więc
to też przyciąga dodatkowe gatunki.
Stwarza świetne siedliska dla dla różnych rzadkich ptaków,
drapieżników i i tak dalej. Zresztą osoby, które są

(01:00:58):
zainteresowane zwierzętami w szczególny sposób tych chcę
tylko napomknąć, że wszystkie duże drapieżniki, które możemy
spotkać w Polsce, mieszkają w turniej ckim to znaczy tak,
niedźwiedź, wilk Ryś, słuchajcie.
Ostatnio podczas właśnie tego zimowego mikro festiwalu.

(01:01:18):
Nickim robiliśmy sobie taką takispacer z tropieniem natrafiliśmy
na tropy na tropy rysia i dobre dob.
Tą godzinę szliśmy tymi trupami,jakby odnajdując kolejne ślady
fills odkrywając tak naprawdę behavior tego tego tego gatunku

(01:01:41):
to było to to była jakaś iluminacja dla dla uczestników
także to było to było piękne. Poza tym turkijskich jest jednym
z 3 miejsc w Polsce, gdzie mieszkają już biki szusz Bik.
W lipcu 2022 roku został wybranywłaśnie głosami społeczności na
symbol. Górnickiego i sam Jestem dzisiaj

(01:02:04):
w bluzie z dużym emblematem, a ztyłu dobrze z dużym emblematem
żbika także tak super mam wrażenie, że straciliśmy teraz
kilka osób, bo jak usłyszały o niedźwiedziach.
I Wilkach to właśnie odwołał swój pociąg do Przemyśla.
Co byś powiedział osobom, które się boją, jednak dzikich

(01:02:27):
zwierząt, drapieżników? Słuchajcie, wiem, że bardzo dużo
się mówi. Takich alar mistycznych rzeczy,
w szczególności o wilkach. No możemy powiedzieć o, że jest.
Gigantyczna nagonka. Słuchajcie, nie ma praktycznie.
Żadnych potwierdzonych ata. Wilków na na na ludzi fills nie

(01:02:55):
ma żadnych śmiertelnych, śmiertelnych ofiar.
Jest zwierzęciem niezwykle inteligentnym, unika ludzi to w
zasadzie wszystkie osoby, które zajmują się, zajmują się
badaniem tego gatunku. Potwierdzą to bez mrugnięcia
okiem i podłączone do wariografu.

(01:03:17):
Nie zobaczycie żadnej fałszywej,fałszywej nuty.
To jest po prostu potwierdzone tak kon.
Konflikty ludzi z wilkami nasilają się w ostatnich latach
z kilku względów. Po pierwsze, no wilk został
objęty ochroną w latach 90. Więc siłą rzeczy ta populacja

(01:03:40):
wzrasta, dlatego częściej widzimy wielki, bo po prostu, no
wcześniej tego nie było tak wcześniej ta populacja była pod
gigantyczną presją, teraz teraz jest większa.
Często osoby straszące nas wilkami mówią tak wielki jutro
będą dziś są w lasach, a jutro będą na ulicach miast wcale tak

(01:04:02):
nie jest. To znaczy populacja wilka nie
rośnie w nieskończony sposób, notutaj można powiedzieć, że
terytorium wilczej rodziny to jest mniej więcej tak, jakby
prze równać to jest terytorium Krakowa.
No po prostu 2 rodziny wilcze nie mogą funkcjonować na na
jednym i tym samym terenie takżefills.

(01:04:24):
Nic wam nie grozi mój Tata zawsze mówił tak, w lesie trzeba
się bać tylko 2 człowieka i ja to w 100 procentach w 100
procentach potwierdzam Wilków się.
Nie bójcie oczywiście do dzikiejprzyrody trzeba mieć respekt.
Dotyczy to wilka. Dotyczy to niedźwiedzia.
Dotyczy to jelenia, który w trakcie załóżmy rykowiska, gdy

(01:04:45):
jest bardzo pobudzony, może też być pewnym pewnym zagrożeniem.
Natomiast no. Dementuje natomiast, no z
niedźwiedziem też jest wiadomo. Inna inna sytuacja trzeba być
ostro. Rożnym zachować na pewno tą tą
ostrożność, natomiast trzymając się szlaków, trzymając się

(01:05:10):
miejsc. Które wg.
Których potencjalnie taki niedźwiedź może sobie
odpoczywać, to jest jakiś młodnik.
Załóżmy. Naprawdę?
No nic tam nic nam nie grozi. Zresztą tak jak wspominałem nie
ma potwierdzonych tak, że w ogóle na tym terenie.
Takich jednoznaczne. Konfliktów jakby z bezpośrednio

(01:05:31):
zdjęć widziami, to tutaj ta populacja jest też niższa niż
niż w Bieszczadach. Także nic się nie może stać.
Jak jak mówił dobry stary Tata, właśnie trzeba się bać. 2
człowieka nie, nie, nie dzikiej przyrody.
Fajnie, Marcin, dziękuję ci bardzo, ja już tam jadę.

(01:05:52):
Także strasznie fajnie nam o tymopowiedziałeś i rzeczywiście, no
zróbmy jakiś projekt biegowy tamto może może jakieś światełko
też jedno z wielu innych światach, jak padnie na ten na
ten obszar i może tam się coś fajnego kiedyś wydarzy.
Super super. Nie ci za opowieść i pozdrawiam

(01:06:13):
serdecznie dzięki wszystkiego dobrego, dzięki.
Moi drodzy, pakujemy się i jedziemy pobiegać do tur

(01:06:35):
Nickiego. Pozdro.